Eikelstraat 1, een 'normaal' woonhuis met prachtige schouw.

De gevelsteen en het vakwerk heeft me altijd geboeid van dit huis, ietwat verscholen achter het Pothuiske en op de hoek van de Eikelstraat staat dit smal maar toch hoog woonhuis. Het huis staat op de lijst van rijksmonument van Maastricht met een korte beschrijving, er wordt gemeld  'Huis met geblokte kruis en tweelichtvensters van Naamse steen'. Op de site van DBNL vinden we wat meer informatie bij afbeelding 592 en wel 'Eikelstraat1 hoek Houtmaas. Gesauste gevel in baksteen met toepassing van bergsteen; in de hoogte door twee banden onderverdeeld. In het gelijkstraats: seur met rechthoekig bovenlicht en twee kruiskozijnen met luiken, mede gevat in blokken van Naamsche steen van afwisselende grootte'. Op de verdieping drie tweelichvensters, op de tweede verdieping drie rechthoekige vensters. Hoofdgestel met consoles. De gevel aan de Houtmaas heeft er een in vakwerk vervangen: deze had voorsprong, ter plaatse waar een gebeeldhouwde kraagsteen nog aanwezig is, waarop een eikeblad en een cartouche met het jaartal 1625. Achtergevel ten deel in vakwerk, in vervallen staat. Inwendige schouw. Foto links John Kerkhofs.

Dat laatste zinnetje 'inwendige schouw' dat moet toch iets bijzonders zijn als het vermeld wordt, en inderdaad op de website van Mestreech Online vinden we hierop niet alleen het antwoord maar ook een foto van de schouw.

Op de website van Vrienden Maastrichtse Gevelstenen kunnen we lezen dat het in verleden regelmatig gebeurde dat smalle straatjes en steegjes eerst in de volksmond en 'later' een officiële naam toebedeeld kregen van een van de (hoek)huizen aan het begin van de straat. Het is dus helemaal niet verwonderlijk dat je bv in de Eikelstraat nog huisnamen en bijbehorende uithangtekens aantreft die verantwoordelijk zijn geweest voor de naamgeving van de straat.

Zicht op Maastricht meldt dat aan het eind van het nauwe straatje naast nummer 11 het pand 'De Eikel' ligt . Het werd als eerste in de buurt gerestaureerd, al in 1948. De gevel aan de Maaskant is een reconstructie in middeleeuwse vakwerkstijl. De steen met de uitgesneden eikel en eikenbladeren is origineel en deed vroeger dienst als straatnaambord. Links naast dit huis, aan de Houtmaas, werden in 1982 de fundamenten gevonden van één van de ronde torens van het Romeinse fort of castrum. De fundamenten zijn onderzocht en later weer toegedekt.

In het boek Historische Encyclopedie Maastricht op blz 163 staat Stokstraatkwartier, Stokstraat genaamd naar het huis De Eikel, een zeepziederij (1634). Oorspronkelijke naam Wijngaardstraatje. Zo zie je maar weer op hoeveel plaatsen je informatie terug kunt vinden over een klein zinnetje bij de website van rijksmonumenten.

Foto rechts, de gebeeldhouwde kraagsteen is,

waarop een eikeblad en een cartouche met het jaartal 1625.

Linkerfoto RHCL-coll GAM-Lahaye-21258-Eikelstraat-1960 via de website Maastricht Digitaal.

Rechterfoto John Kerkhofs 17-05-2020

In het huis waar Petrus Nicolaas Gagini en zijn vrouw van ca 1781-1811 woonden, bevond zich tot ca 1920 een gestuct schoorsteenboezemreliëf met een voorstelling van de Annunciatie dat gesigneerd was met P G 1811. In de literatuur wordt zonder meer aangenomen dat P G hier voor Petrus Gagini staat. Het werk zou daarmee zijn laatst gedateerde werk zijn, dat hij op 66-jarige leeftijd maakte. Hier wordt echter aan getwijfeld en wel om de volgende redenen:

Misschien gemaakt door Gagini's leerling(?) en huisgenoot Jean North (later zelfs zijn opvolger bij zijn vrouw Maria Catherina Jagers, maakte deze religieuze voorstelling als eerbetoon aan zijn baas en signeerde met diens initialen. Wellicht was Gagini toen net overleden. Misschien ook zette Jean North het bedrijf nog enige tijd voort onder de naam Petrus Gagini.

Bron Mestreech Online.

Foto links is gevonden op de site van Wikimedia en is van RCE.

 

Bron: Website Rijksmonumenten, DBNL, Vrienden Maastrichtse Gevelstenen, Zicht op Maastricht, Mestreech Online, Boek:Historische Encyclopedie Maastricht op blz 163 Foto's: Wikimedia, Maastricht Digitaal. John Kerkhofs.