Ambachtschool

(Ambachtschool op de St.Maartenslaan)

De Ambachtschool op de St.Maartenslaan 26:

18 februari 2020 Was het dan zover, John vroeg of ik tijd had om foto’s te gaan maken op het gebouw aan de St.Maartenslaan 26, het gebouw was opgeknapt en er zitten miv 13 januari 2020 startende bedrijven in die onder begeleiding van Alain Rutten van MoZT een vliegende start krijgen om zo de Maastrichtse economie te versterken.

Onder de naam Maastricht Center of Excelence (MCOE) gaat men van start met 9 bedrijven, de verwachting is  dat op korte termijn meer bedrijven zullen aansluiten. Net zoals destijds in mijn tijd de ITO (Individuele Technisch Onderwijs) gericht was op de praktijk boven de theorie wordt door MCOE de bedrijven begeleid door adviseurs. Deze ‘coaches’ hebben zelf een bedrijf en kunnen de starters adviseren vanuit hun eigen ervaring.

De negen bedrijven die momenteel gebruik maken van het gebouw zijn op verschillende vlakken actief. Film, kunst, studentenverhuur, oogtraining en kunstmatige intelligentie. Volgens dhr Rutten is er nog plek, voor meer informatie of een gesprek  kun je terecht bij Alain Rutten, alain@mcoe.nl tel: 043-2340155 of Pieter Paul van de Wouw, pieterpaul.van.de.wouw@maastricht.nl van de gemeente Maastricht, tel: 043-3504746.

Ja en dan sta je daar voor een immens groot gebouw, rechts Mondriaan, links Cinema Euroscoop die waarschijnlijk bijna gaat sluiten, dan heb je nog restaurant NOVO die er tussen in zit. Dan maar de hoofdingang geprobeerd, via een uiterst modern toegangssysteem en een aardige schoonmaakdame kom ik dan op de eerste verdieping, de plaats van bestemming.

De hal en het trappenhuis is precies zoals ik me herinner, dezelfde tegels, trappen en leuningen, de klapdeuren die de tussen de gangen van het trappenhuis en de rest van het gebouw staan zien nu een stuk vriendelijker uit, of dat door de kleur komt of omdat er gewoon glas in zit weet ik niet, in mijn tijd was dat draadglas (veiligheidsglas). Ik weet nog goed dat de linkervleugel op de begane grond waar nu het restaurant zit de gymzaal was, een grote zaal met aan een kant het klimrek, de metaal en timmerlokalen waren op de begane grond, in de kelder was de opleiding voor de bakkers. Boven waren de leslokalen voor rekenen, taal en maatschappijleer. Helemaal boven dacht ik dat de ruimtes waren voor Technisch tekenen en opleiding tot stoffeerder. Maar ik kan me met de indeling vergissen het is tenslotte ook al vele jaren geleden, jammer dat er zo weinig van het oude gebouw over is ! Ja, ik weet het niet, de gevel is nog geheel origineel, het gebouw is aangepast aan de normen en gebruik van deze tijd en het belangrijkste is dat het gebouw gebruik wordt en beginnend starters een kans biedt.

Op iedere etage staan dezelfde handvaardigheid tekens als op de wapenschilden aan de gevel zoals hamers, penselen, passer, winkelhaak etc. In het trappenhuis staan de letters AMB en het cijfer 8, dit verwijst naar het verleden en betekent ‘ambacht’.

Wat betreft het uiterlijk van het gebouw:

Het gebouw is gebouwd in 1911 naar een ontwerp van architect Burgers, in opdracht van de Vereniging "Ambachtsschool voor Maastricht en Omstreken". Op 3 april 1911 ging de eerste spade voor de bouw de grond in en 29 april 1912 volgde de officiële opening door Minister Heemskerk van binnenlandse zaken. Op 14 april was de school reeds ingezegend door Pastoor Deken J.E.H. Menten. De Ambachtschool met portiershuis aan de Sint Maartenslaan . Zeven jaar later was al een eerste uitbreiding noodzakelijk. In 1951 veranderde de naam in de Technische School. Vanaf 1962 waren andere vormen van technisch onderwijs in het gebouw ondergebracht en in 1968 werd de naam gewijzigd in de Middelbaar Technische School (MTS). In het midden van de jaren tachtig kwam het gebouw leeg te staan en sloeg de verloedering toe. Begin 1993 kreeg het gebouw een nieuwe bestemming. In het hoofdgebouw en de voormalige portierswoning kwamen een bedrijvencentrum en een buurthuis. Tegen de oude gebouwen aan werd een moderne megabioscoop gebouwd. De bouwvolumes aan de achtergevel zijn vanwege de aanbouw van een filmtheater in 1993-1994 gesloopt en is vrijwel geheel aan het zicht onttrokken. Het was mij niet opgevallen maar  de voorgevel heeft veel gevelplaquettes, hierop zijn o.a. de wapenschilden van Limburg en Nederland te zien, verder zijn er spreuken als "Rust roest, kennis is macht, arbeid adelt, oefening vormt den meester, bid en werk" en afbeeldingen van gereedschappen als hamers, penselen, etc. te zien. Wat ook fraai is dat het bouwjaar als ankers wordt weergegeven in de voorgevel bij de hoofdingang. Voor meer informatie mbt de bouwstijl van het gebouw kunnen jullie terecht bij de website van Rijksmonumenten.

naor bove

Henricus Bus, (eerste foto) de opa van Fons was directeur vanaf 1917 tot aan zijn dood directeur van de Ambachtsschool aan de St. Maartenslaan,  (2e en 3e foto begrafenis Henricus Bus) De begrafenis kende een enorme belangstelling, Henricus Bus niet alleen Directeur van de ambachtsschool, maar was een gijzelaar in kamp Haaren, hij zat in het verzet en was hoofd van de repatriëring.

Het volgende verhaal heeft Fons gehoord van zijn oma. De Duitsers waren bij hen in de Wilhelminastraat binnengevallen. Opa zou verraden zijn geweest. In zijn werkkamer stond een oude schooltas met valse papieren en bonnen. Ze hadden het hele huis overhoop gehaald behalve in die tas gekeken. En dan kwam de enorme glimlach van mijn oma op haar gezicht: " En die moffen hebben niets gevonden". Foto links en beneden beschikbaar gesteld en met toestemming geplaatst door Fons Bus, waarvoor dank.

Begrafenis van Henricus Bus op 26 december 1945 in Maastricht

Als je dan je opleiding voltooid had dan krijg je vroeger een getuigschrift, De foto van de getuigschrift is beschikbaar gesteld en met toestemming geplaatst door Jos Last, waarvoor dank.

Joseph Oberndorff was de opa van Jos Last.

Wat opvalt is de oude schrijfwijze, de dubbele E en DEN.

Het Getuigschrift is ondertekend door de toenmalige directeur en opa van Fons Bus dhr. Henricus Bus

Foto's John Kerkhofs iov Maastricht Digitaal, voor meer foto's van het interieur kunt u klikken op de foto's of op de camera.

naor bove

Anno 2023 komt het hoofdkantoor van de DSM naar Wyck op de plek van cinema Euroscope, er moet wel eerst grondig verbouwd worden, beginnen met de sloop van de cinema. Een artikel in een van Magazine Chapeau staat het volgende te lezen:

Het Maastrichtse stadsdeel Wyck bereidt zich voor op de komst van DSM. Het gebouw dat er de komende maanden verrijst, wordt het nieuwe hoofdkantoor van DSM en ademt straks de duurzaamheids- en welzijnsboodschap van het internationale bedrijf.

De gevel van de oude ambachtsschool biedt het geheugen gelukkig wat houvast bij het lezen van de architectuurimpressies aan de bouwhekken. Het monumentale schoolgebouw is vrij komen te staan, nu de bioscoop die er tegenaan was gebouwd, is gesloopt.

Joris de Beer, vicepresident DSM Nederland en Jaco Meuwissen van 3W real estate, Robert Alberts van EDGE (duurzaamheid) zijn partners in dit project, het ontwerp is gemaakt door architectenbureau Broekbakema. Volgens de opzichter ligt men op schema en zal het nieuwe kantoor rond de jaarwisseling 2023-2024 open gaan. Het hele gebouw inclusief het monument zelf wordt volledig verduurzaamd.

Voor die tijd moet er nog veel gebeuren. Op het terrein, dat de vorm van een afgestompte pijlpunt heeft, komt een nieuw, modern gebouw te staan waar het monumentale schoolgebouw aan gekoppeld is. Samen met de gebouwen in de omgeving vormt het monument letterlijk ‘de maat der dingen’. Het ritme van de raampartijen van de ambachtsschool komt terug in de glazen gevel aan de kant van de Wilhelminasingel waar de hoofdentree van het kantoorgebouw komt. De kenmerkende dakpartij van het neo-gebouw torent straks boven de rest van het gebouw uit en de gevel springt zelfs iets naar voren. De lange zijde aan de overkant van het perceel gaat de kantoren herbergen. Ook hier is in het ontwerp gekozen voor eenzelfde hoogte en gevelindeling. Omdat ook de kantorenvleugel een glazen gevel heeft en de ruimte ertussen plaats biedt aan een overdekt atrium, met wederom veel glas, wordt ook de achterkant van de ambachtsschool een blikvanger.

Volgens Joris de Beer  is er bewust gekozen om in Zuid Limburg te blijven om respect voor de wortels in onder meer de mijnindustrie. Het nieuwe gedeelte daarentegen straalt transparantie, innovatie en openheid uit. Dat is tekenend voor het ‘nieuwe’ DSM.” .  Praktisch gezien is men blij met de plek in Wyck. Het nieuwe hoofdkantoor komt op een unieke locatie, op loopafstand van het station. In het kantoor komen driehonderd variabele werkplekken.  Tevens is er veel aandacht geweest voor de communicatie met buurtbewoners en zijn er informatieavonden geweest en werden de buurtbewoners middels de website op de hoogte gehouden.

naor bove

Bron:Website Rijksmonumenten, MCOE, Artikel: MaastrichtNieuws.nl, Chapeau Magazine

Foto’s , John Kerkhofs, Maastricht Digitaal, zwartwit foto's Europeana RHCL collectie GAM