(150 jaar Maastricht)

Hotel Derlon:

Museumkelder Derlon:

Hotel Derlon zou als gebouw niet op de Monumentenlijst voorkomen, dat doet hij ook niet alleen de kelder van het gebouw staat op de Monumentenlijst, hoezo en/of waarom het 150 jaar oude Derlon Hotel NIET op de monumentenlijst voorkomt en de kelder (2003) wel kunt u hier lezen.  Begin jaren 1980 besloot de eigenaar van hotel Derlon dat het gebouw niet meer voldeed en vervangen diende te worden. Het gebouw was een statig hotel uit 1870 op de noordoosthoek van het Onze-Lieve-Vrouweplein, gebouwd op de plek waar sinds de 14e eeuw de Sint-Nicolaaskerk had gestaan, en nog eerder, het laat-Romeinse castrum van Maastricht. Na sloop van het oude hotel, kreeg het Gemeentelijk Oudheidkundig Bodemonderzoek Maastricht van stadsarcheoloog Titus Panhuysen de mogelijkheid om, voorafgaand aan de nieuwbouw, 90 dagen onderzoek te doen op deze site, waarvan vermoed werd dat het een archeologische 'hotspot' zou zijn.

De Museumkelder Derlon is vandaag de dag een klein archeologisch museum, waar een belangrijke opgraving uit de Romeinse tijd te bezichtigen is. De museumkelder bevindt zich in het souterrain van Hotel Derlon aan het Onze-Lieve-Vrouweplein en is op aanvraag gratis toegankelijk.

De opgravingen gingen op 17 juni 1983 van start. Door de spectaculaire vondsten die volgden werd de opgravingsperiode verlengd tot 29 november 1983. In deze periode werden op een diepte van 5-6 meter onder het huidige straatniveau onder andere een pre-Romeinse weg, resten van een Romeins heiligdom en delen van het laat-Romeinse castellum (fort voor hulptroepen) opgegraven. Het hart van het heiligdom, de tempel, ligt volgens Panhuysen waarschijnlijk onder de naastgelegen Onze-Lieve-Vrouwebasiliek, waar nog geen archeologische opgravingen hebben plaatsgevonden. Het idee om de restanten van het Romeinse heiligdom op de plek zelf tentoon te stellen, zorgde aanvankelijk voor enig puzzelwerk, doordat de nieuwbouw van het hotel drastisch moest worden aangepast en er extra geld nodig was. De in 1983 gevonden Romeinse bouwrestanten werden in 1987 gerestaureerd en daarna geïntegreerd in het aangepaste bouwplan. De opening vond plaats op 26 maart 1988.

In 2003 werd de Museumkelder Derlon aangewezen als rijksmonument. In 1996 vond in de aangrenzende pandhof van de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek een aanvullende opgraving plaats, aan de hand waarvan de complete plattegrond van het ommuurde heiligdom kon worden vastgesteld. Er werd binnen de ommuring geen tempel aangetroffen.

In Museumkelder Derlon zijn achter een glazen balustrade een aantal gerestaureerde, meest Romeinse bouwrestanten te bezichtigen:

·         een met Maaskeien geplaveid weggetje (van vóór onze jaartelling, waarschijnlijk Keltisch).

·         een grindweg met daarin verwerkt enkele grote steenblokken (spolia).

·         een ommuurd heiligdom (temenos) met in de noordgevel een toegangspoort (eerste helft van de 2e eeuw na Chr.)een ommuurd en met rode mortel (opus signinum) afgewerkt plein (eerste helft 2e eeuw).

·         een ommuurd perk met een deel van het voetstuk van de oorspronkelijk circa 9 m hoge Jupiterpijler van Derlon met een standbeeld van de god Jupiter (3e kwart 2e eeuw);een als winkeltje aangeduide ruimte (3e kwart 2e eeuw; gerestaureerd in de 3e eeuw).

·         een portaal naast de toegangspoort met hergebruikte sierlijsten (begin 3e eeuw).

·         een waterput (vóór 270 na Chr., daarna dichtgegooid), gebouwd van lokaal gewonnen mergelblokken; waarschijnlijk het oudste mergelstenen bouwwerk in Limburg.

·         restanten van de muren en de westelijke toegangspoort van het laat-Romeinse castellum van Maastricht (333).

·         hergebruikte muren en sloopmateriaal ten behoeve van de fundering van een (militair?) magazijn tegen de binnenzijde van de castrummuur (4e eeuw).

Panelen geven aanvullende informatie over de resultaten van het archeologisch onderzoek op deze plaats. In 2013 werden applicatie voor smartphones en tablets gepresenteerd, waarmee beoogd werd de beleving van de archeologische site te intensiveren dmv augmented reality presentaties. 3D-reconstructies van het heiligdom en de directe omgeving moeten een indruk geven van de situatie zoals die in de Romeinse tijd zou kunnen zijn geweest.

In vitrines worden Romeinse vondsten tentoongesteld, waaronder bouwfragmenten, aardewerk, glaswerk en metalen voorwerpen. Bijzonder is de tuit van een schenkkan in de vorm van een dierenkopje (een stier?) uit de La Tène-periode. Van de Jupiterpijler zelf zijn, behalve het voetstuk, een achttal brokstukken overgebleven, waarvan twee grotere. De voet en de attributen van de godin Fortuna zijn duidelijk herkenbaar, evenals delen van Venus en Hercules. Van het twee meter hoge beeld van Jupiter zelf zijn een viertal fragmenten teruggevonden.

 Naor Bove

150 jaar Hotel Derlon in vogelvlucht, tekst Maarten van Laarhoven.

Als de grote Franse kok Louis Désiré Derlon in 1870 had gedroomd dat er in de 21 ste eeuw een Maastrichtse brasserie naar hem zou worden vernoemd, dan had hij het idee bij het ontwaken wellicht weggelachen. Of misschien ook niet, wie zal het zeggen. Het fenomeen brasserie is in die tijd erg in opkomst in steden als Parijs en Lyon. Dat Maastricht zich ooit zal ontwikkelen als dé culinaire hotspot van Nederland ligt misschien niet voor de hand, maar ondenkbaar is het niet. De Franse keukenmeester loopt in elk geval flink voor de troepen uit.

1857: Louis Derlon (1827-1902) vestigt zich in 1857 in Maastricht, een stad die door de aanwezigheid van enkele grote industriële ondernemingen in de loop der jaren een belangrijk handelscentrum is geworden. Hij introduceert er oesters, foie gras en tal van anderen typische gerechten uit de Franse keuken. Visionair als hij is, heeft hij heel goed in de gaten dat de economische bedrijvigheid mogelijkheden biedt voor de vestiging van een chique slaapgelegenheid.

1870: In 1870 koopt hij, de voorloper, het huidige Derlon Hotel Maastricht. Uit respect voor wat Derlon in gastronomisch opzicht voor Maastricht betekend heeft, hebben de achtereenvolgende eigenaren de naam behouden. Derlon Hotel aan het Onze Lieve Vrouweplein, tegenwoordig gelegen aan wellicht een van de mooiste pleinen van Europa, groeit langzaam maar zeker uit tot een begrip. In Nederland, maar ook daarbuiten. Door de jaren heen worden er tot de verbeelding sprekende bruiloften, grote feesten en belangrijke zakendiners gehouden.

1905: In 1905 maakt het hotel deel uit van het selectieve groepje horecazaken dat een vermelding krijgt in de allereerste Michelingids. Samen met het Amstelhotel, Hotel de l ‘Europe en het Victoriahotel in Amsterdam, het  Rijnhotel in Arnhem, Hotel Des Indes in Den Haag en het Kurhaus in Scheveningen. Het rode boekje van de bekende bandenfabrikant, geschreven in het Frans, een taal die ook in Maastricht veelvuldig wordt gesproken, is destijds vooral een praktisch gidsje voor de gelukkige bezitters van een automobiel. Sterren worden in die tijd nog niet uitgedeeld. Dat gebeurt pas in 1926.

1983: In 1983 wordt Derlon Hotel gesloopt. De reden hiervoor is dat het gebouw in een slechte conditie verkeert. IN 1986 wordt Benoit Wesley eigenaar van Derlon Hotel Maastricht, dat is gebouwd op de fundamenten van het oorspronkelijke onderkomen. Tijdens de bouwwerkzaamheden hefe thet hotel onverwachts een spectaculair stuk geschiedenis prijsgegeven: de goed geconserveerde resten van een Romeinse nederzetting aan de Via Belgica, daterend uit het begin van onze jaartelling, compleet met een waterput, een toegangspoort en delen van een tempel voor oppergod Jupiter. Als nieuwe eigenaar neemt Wesley een spectaculair besluit: in samenspraak met de Maastrichtse architect Arno Meijs ( tegenwoordig de AMA Group) neemt hij de vondsten uit de klassieke oudheid op in de trendy inrichting van zijn nieuwe hotel. Het project trekt veel landelijke aandacht.

2020: Anno 2020 wordt aan de andere kant van het centrum van Maastricht aan de Boschstraat hard gewerkt aan de verbouwing van een ander pand. De voormalige Hoge Hotelschool Maastricht wordt in samenwerking met AMA Group omgebouwd tot vijfsterrenplus hotel , dat in Maastricht en omsteken zijn weerga niet kent. Met Grand Hotel Maastricht gaat de grote droom van Benoit Wesley in vervulling. 150 jaar na Louis Désiré Derlon voegt hij een nieuw hoofdstuk toe aan de gastronomische geschiedenis van Maastricht.

Bovenstaand verhaal kunt u in zijn geheel nalezen in de door Hotel Derlon uitgebracht JUBILEUM-MAGAZINE 150 JAAR DERLON, deze is HIER te vinden of door te klikken op de foto.

Naor Bove

Bron: Wikipedia Hotel Derlon, Jubileum-Magazine 150 Jaar DERLON Blz. 22-23, foto's John Kerkhofs 06-01-2021