|
Boere Roontelum Mestreech:
Allewijl stoon boere weer volop in de belangstèlling.
Ederen daag zien veer ze op ‘t nuits.
Rond 1900 gónge vaol inwoeners vaan Mestreech en de umligkende
dörrepe gebók oonder groete ermooj en élend. De mieste boere hadde
't neet väöl beter daan de febrikswerkers.
Mestreechtenere númde vreuger ederein, dee boete de stadsmör woende,
‘ne boer.
De boere daorentege, númde ederein dee oet Mestreech kaom, ‘ne Sjeng
(en volleges miech is dat nog altied zoe …)
D’r waor hielemaol niks mis mèt boere.
Boere zörgde deveur tot veer es stadslui te (vr)ete hadde.
In de middeliewe waor bekans ederein ‘ne boer.
D’r waore in deen tied boere en hurige. Die hurige hadde gein
eigendom. Zie waore boere die bij de kestielhier en bij zien land
huurde.
De boerewoeninge waore in deen tied, dèks neet miejer daan ’n sjop
en waore vaan hout en klei gemaak. ’t Daak waor vaan stru en d’r
zaote wieneg tot gein raome in die woening. In de winter sleep ’t
vie (keuj en sjäöp) ouch in dat sjop. Lui en bieste sleepe dus same.
Later woorte de boerderije vaan stein gebouwd, mèr bleve toch hiel
einvoudeg.
De mieste boere waore errum. Zie leefde vaan wat ’t land opbrach. Es
d’n ougs slech waor, daan waor d’r hoongersnoed. 't Kore dat op de
mager akkers gewónne woort, deende tot broedbakke en ’n bitsje waor
veur ‘t vie.
't Euverege woort naor de mèrret vaan de stad gebrach.
Wittebroed waor in deen tied nog oonbekint en eerappele waore ‘t
veurnaomste veujsel. Die waore toen nog slech bestand tege krènkdes,
zoetot die met nate zomers miestal rot waore, boedoor de ermooj nog
groeter woort. Vreuger kós ’t ete ummers niet lang bewaord blieve.
Vrowlui holpe zjus zoe hèl met es de manslui.
Allein de hiereboer, dee väöl arbeiders in deens hat, kós ziech ’n
prachtige boerderij bouwe. Zelluf hoofde heer bekans niks te doen en
kós ziech de gaodsganseleken daag de kloete sjore. Alles dat op ‘t
land verbouwd woort, waor vaan d’n hier. De boere mochte allein ’n
klein bitsje vaan hunne opbrings hawwe. D’r mós ouch cijns
(belasting) betaold weure. Soms käöme de boere in opstand umtot ze
voonte tot ze te wieneg te ete hadde of umtot ze teväöl belasting
móste betaole. D’r waor bekans gein geld in de dörrepe. Dus miestal
woort betaold met ete, vie (bieste) of veurwerrepe.
Boere droge vreuger einvoudege kleiaasj, die miestal zelf woort
gemaak. Es zie ’n gaat in hun brook hadde, woort d’r ‘ne lap op
genejd. Nao 1900 woorte kleier door de boere in de groete stad
gekoch. In warehoeser wie de Grand Bazar en bei Maussen.
Allewijl is d'r väöl veranderd. 't Vie weurt 's nachs neet mie naor
de stal gebrach en kippe loupe neet mie op 't erf.
't is allemaol väölste massaal gewore. D'r zien ummer miejer lui die
aon 't ete gehawwe mote weure. Supermèrrete mote veurzeen weure vaan
gigantische hoeveelhede ete, boe dèks ouch nog 'ne houp vaan weurt
weggegoeid. De boere speule gewoen in op dees vraog..... Zjus wie
vreuger !!!!
Lang leve de boere ....!!!! |
