Boere Roontelum Mestreech

(Jan vertèlt)

Boere Roontelum Mestreech:

 

Allewijl stoon boere weer volop in de belangstèlling.
Ederen daag zien veer ze op ‘t nuits.
Rond 1900 gónge vaol inwoeners vaan Mestreech en de umligkende dörrepe gebók oonder groete ermooj en élend. De mieste boere hadde 't neet väöl beter daan de febrikswerkers.
Mestreechtenere númde vreuger ederein, dee boete de stadsmör woende, ‘ne boer.
De boere daorentege, númde ederein dee oet Mestreech kaom, ‘ne Sjeng (en volleges miech is dat nog altied zoe …)
D’r waor hielemaol niks mis mèt boere.
Boere zörgde deveur tot veer es stadslui te (vr)ete hadde.
In de middeliewe waor bekans ederein ‘ne boer.
D’r waore in deen tied boere en hurige. Die hurige hadde gein eigendom. Zie waore boere die bij de kestielhier en bij zien land huurde.


De boerewoeninge waore in deen tied, dèks neet miejer daan ’n sjop en waore vaan hout en klei gemaak. ’t Daak waor vaan stru en d’r zaote wieneg tot gein raome in die woening. In de winter sleep ’t vie (keuj en sjäöp) ouch in dat sjop. Lui en bieste sleepe dus same.
Later woorte de boerderije vaan stein gebouwd, mèr bleve toch hiel einvoudeg.

De mieste boere waore errum. Zie leefde vaan wat ’t land opbrach. Es d’n ougs slech waor, daan waor d’r hoongersnoed. 't Kore dat op de mager akkers gewónne woort, deende tot broedbakke en ’n bitsje waor veur ‘t vie.
't Euverege woort naor de mèrret vaan de stad gebrach.
Wittebroed waor in deen tied nog oonbekint en eerappele waore ‘t veurnaomste veujsel. Die waore toen nog slech bestand tege krènkdes, zoetot die met nate zomers miestal rot waore, boedoor de ermooj nog groeter woort. Vreuger kós ’t ete ummers niet lang bewaord blieve. Vrowlui holpe zjus zoe hèl met es de manslui.
Allein de hiereboer, dee väöl arbeiders in deens hat, kós ziech ’n prachtige boerderij bouwe. Zelluf hoofde heer bekans niks te doen en kós ziech de gaodsganseleken daag de kloete sjore. Alles dat op ‘t land verbouwd woort, waor vaan d’n hier. De boere mochte allein ’n klein bitsje vaan hunne opbrings hawwe. D’r mós ouch cijns (belasting) betaold weure. Soms käöme de boere in opstand umtot ze voonte tot ze te wieneg te ete hadde of umtot ze teväöl belasting móste betaole. D’r waor bekans gein geld in de dörrepe. Dus miestal woort betaold met ete, vie (bieste) of veurwerrepe.
Boere droge vreuger einvoudege kleiaasj, die miestal zelf woort gemaak. Es zie ’n gaat in hun brook hadde, woort d’r ‘ne lap op genejd. Nao 1900 woorte kleier door de boere in de groete stad gekoch. In warehoeser wie de Grand Bazar en bei Maussen.
Allewijl is d'r väöl veranderd. 't Vie weurt 's nachs neet mie naor de stal gebrach en kippe loupe neet mie op 't erf.
't is allemaol väölste massaal gewore. D'r zien ummer miejer lui die aon 't ete gehawwe mote weure. Supermèrrete mote veurzeen weure vaan gigantische hoeveelhede ete, boe dèks ouch nog 'ne houp vaan weurt weggegoeid. De boere speule gewoen in op dees vraog..... Zjus wie vreuger !!!!


Lang leve de boere ....!!!!

Bron  Jan Schelling,  foto MJ Kesselaer, 50er jaren Zonnebergweg op St.Pieter FB-RHCL

eine terök