De Kenaar Luik-Mestreech

(Jan vertèlt)

De Kenaar Luik-Mestreech

De kenaar in Mestreech woort tösse 1846 en 1850 aongelag en verboont de Maos in Liege met de Bassing in Mestreech. De aonlègk woort groetendeils door de Bèlsje euverheid betaold, aongezeen de Hollènders gein geld daorveur euver hadde. ’t Stadsbestuur vaan Mestreech, mós ’t gedeilte dat hei in Mestreech laog, zellevers ophooste.
De sluis- en brögkwachters in Nederland woorte door de Bèlsje in bèlsje Frang betaold.

Umtot de Mäös in deen tied nog neet gekanaliseert wäör, wisselde de waterstand van de Mäös behuurlek.

In de zomer stoont de Mäös dèks bekans druug, wijl ze in de winter bekans eder jaor euverleep. Daorum waor in de zomer dèks gein sjeepvaart meugele.

Um de kenaar aon te lègke mós ’n deil vaan de middeliewse binnestad weure aofgebroke.

Miejer es 50 hoezer aon de Bókstraot (die noe Kesselskade hèt) woorte opgeofferd.

Ouch 2 stadspoorte (de Meulepoort en de Batpoort) en ein vaan de groetste kloesterkèrke vaan Mestreech, de Antonietekerk, móste d’raon geluive.

In 1853 woort de kenaar geopend en kós ’t gans jaor gevare weure.

Naotot ’t Albertkanaal es verbinding tösse Luik en Antwerpe woort aongelag, woort de kenaar Luik-Mestreech euverbodig. Tösse 1963 en 1967 woort de kenaar gedèmp mèt grind dat oet de Maos kaom

Naodat de kenaar woort gedèmp woort de Maosboelevaar aongelag.

Al in de Franse tijd bestonden er plannen voor de aanleg van een kanaal naast de Maas. Het Luikse industriebekken wilde een goede betrouwbare verbinding hebben met Antwerpen. Door de politieke toestand werd de aanleg steeds uitgesteld.

Pas na 1839 kon er onderhandeld worden over de uitvoering van de, uit 1828 stammende plannen van Bernardus Goudriaan. Omdat alleen de Belgen voordeel trokken uit de aanleg van het kanaal werd afgesproken dat Belgie de kosten voor de aanleg zou betalen. Tevens namen zij op zich de kosten van het onderhoud en de manoeuvrering (bediening) der kunstwerken te betalen. Het personeel was in dienst van Rijkswaterstaat maar de kosten werden jaarlijks verrekend met Belgie.

Het personeel werd uitbetaald in Nederlandse guldens. De ruine van de Antonietenkerk werd opgeruimd. Deze kerk was bij de belegering door de Fransen in puin geschoten. zie ook het boek: Het kanaal van Luik naar Maastricht. Daarin wordt in het kort het verhaal verteld, gebaseerd op feiten.

Wil Lem  Fotocollectie GAM, nr1907, 01-01-1905/31-12-1905

Bron  Jan Schelling,  Wil Lem. Foto Het Bat  Jan Schelling, Foto het Kanaal aan de Lage Kanaaldijk Fotocollectie GAM, nr1907, 01-01-1905/31-12-1905

eine terök