Tegeltableau Beeldend Kunstenaar Charles Eyck.

Eén verdieping hoger dan de Popup-winkel Jema in de Entre Deux die bezocht kan worden middels de trap in de pop-upwinkel ligt naast andere verkoopbare keramiek ook het drie bij drie meter Tegeltableau dat bestaat uit in de vijftiger jaren gemaakt is door Charles Eyck en dat tot 2011 in de kantine van de Trega fabriek in Limmel heeft gehangen.

Het tegeltableau werd gered door Jef Roberts bij de sloop van de fabriek. Nu anno 2021/2022  is men de ontbrekende tegels met behulp van kunstenaar Chrit Rousseau aan het restaureren.

Hieronder een artikel uit De Limburger van 29 oktober 2021 geschreven door Rob Cobben.

Artikel De Limburger 29-10-202,1Rob Cobben Maastricht

Bij het leegruimen van de voormalige rubberfabriek Ceylon in Maastricht is een groot mozaïek van beeldend kunstenaar Charles Eyck ontdekt. Het deels beschadigde werk wordt vanaf komende week gerestaureerd. Het publiek kan die klus van nabij volgen in de pop-upwinkel in de Entre Deux.

Gewapend met een looplamp klimt Charles Eyck junior de trap op naar de donkere zolder van het magazijn. Daar, op de krakende houten vloer, liggen ze: zo’n driehonderd tegels van vijftien bij vijftien centimeter, die zijn beschilderd door zijn opa, Charles Eyck senior. In het schijnsel van de ledlamp zien we contouren van een grote cactus, een vogel, een zeilboot en een klein huis. “Dit is echt heel bijzonder”, zegt de kleinzoon dan. “Nog niet eerder zijn we zo’n groot tegeltableau van opa tegengekomen. Dit is ook duidelijk ander werk dan de meeste mensen van hem kennen: zijn monumentale religieuze schilderijen en glas-in-loodramen en de latere landschapsschilderingen. Dit is een werk waarbij hij zijn eigen gang kon gaan. Het straalt zoveel plezier uit..”

De bekende Limburgse kunstenaar, die leefde van 1897 tot 1983, moet het ruim drie bij drie meter grote kunstwerk gemaakt hebben na 1952, zegt Eyck junior. “De voorstelling draagt duidelijk de invloeden van Curaçao, waar grootvader in 1952 langere tijd heeft verbleven.”

Het had niet veel gescheeld of het mozaïek was terechtgekomen op het vuilstort. Het is aan de alertheid van oud-burgemeester Gerd Leers van Maastricht te danken dat de beschilderde tegels zijn gered. Leers bemiddelde vorig jaar bij de verkoop van de oude Ceylon-fabriek en de JEMA-keramiekfabriek van Maastrichtenaar Jef Roberts. Sinds januari 2021 is hij in opdracht van de nieuwe eigenaar bezig met het leegruimen van de gebouwen op Retailpark Belvédère. Toen hij begin dit jaar door de voormalige rubberfabriek Ceylon liep, zag hij dat enkele mannen tegels in een container aan het gooien waren. “Ik wist nog niet wat het was, maar ik had meteen door dat het geen rotzooi was. Die tegels hadden prachtige kleuren. Ik ben ze vervolgens uit de container gaan vissen”, vertelt Leers. “In een ander deel van de fabriek kwamen we vervolgens stapels met soortgelijke stenen tegen.” Leers bracht de honderden delen vervolgens over naar een loods en liet ze zien aan een kunstkenner, die er meteen de hand van Charles Eyck in zag. “Limburgs erfgoed dus, dat behouden moet blijven”, zegt de oud-burgemeester.

Keramiekverzamelaar Huub Brandts, die Leers assisteert bij de opruimwerkzaamheden, is gaan puzzelen en wist uiteindelijk een groot deel van het kunstwerk van Eyck te herstellen. Dat was nog een flinke klus, want niet alle stenen waren op de achterzijde genummerd. Inmiddels is er meer duidelijk over de achtergrond. Het blijkt te gaan om een tegeltableau dat Charles Eyck in de jaren vijftig van de vorige eeuw heeft gemaakt voor de Sphinx-fabriek op het Trega-terrein. Het hing daar in de kantine. “Bij de sloop van de fabriek in 2011 heeft Jef Roberts het tableau weten te redden, waarna hij het heeft opgeslagen in de oude Ceylon-fabriek. In feite is het tableau nu dus voor de tweede keer gered”, zegt Eyck junior.

Ook glas-in-loodraam, vazen en beschilderde borden van Charels Eyck gevonden.

Charles Eyck werkte als tiener een aantal jaren bij de Maastrichtse Société Céramique. Hij beschilderde er serviesgoed. Op latere leeftijd verbleef de beeldend kunstenaar een tijd in de JEMA-fabriek om zich te verdiepen in de productietechnieken van keramiek. In dat voormalig atelier zijn honderden papiertjes van Eyck aangetroffen, die hij volgeschreven had met boodschappen voor eigenaar Jef Roberts. Eyck was sinds zijn elfde doof en communiceerde via briefjes. Bij de ontruiming van de gebouwen zijn nog meer kunstobjecten van Eyck gevonden. Het gaat onder meer om glas-in-loodraam en enkele beschilderde borden en vazen die door hem zijn ontworpen en in de keramiekfabriek in productie zijn genomen. Kleindochter Ellen Eyck, die ook kunstenaar is, gaat die vazen beschilderen. Ze worden, samen met vele honderden objecten die in de JEMA-ateliers zijn gevonden, verkocht in de pop-upwinkel in winkelcentrum Entre Deux in Maastricht. De opbrengst van de verkoop gaat deels naar Stichting De Knoevel, die verwendagen verzorgt voor gezinnen met langdurige zieke kinderen. In december 2021 organiseerde de onlangs opgerichte Aardewerk Erfgoed Maastricht samen met Bureau Europa een ‘trilogie van Maastrichts Aardewerk’. De kleinkinderen van Charles Eyck zullen daar anekdotes vertellen over het leven en werk van hun grootvader. Helaas moest na enkele dagen deze gesloten worden ivm de Coronaregels.

In een doos naast het tableau liggen nog honderden scherven, klein en groot. In totaal ontbreken er zo’n dertig tegels aan de randen. De Maastrichtse kunstenaar Chrit Rousseau is gevraagd om de ontbrekende onderdelen bij te maken. Dat gaat gebeuren in de Pop-upwinkel in Entre Deux, waar het tableau naartoe wordt gebracht. Het publiek kan de restauratie tijdens de openingsuren live volgen. Leers en Eyck junior hopen dat het tegeltableau na het herstel een plek krijgt in de publieke ruimte. Leers: “De nieuwe eigenaar van de gebouwen waar de tegels zijn gevonden heeft al toegezegd dat hij het kunstwerk beschikbaar stelt aan de gemeenschap. Daar zijn we heel blij mee!”

De Limburger 29-10-2021 geschreven door Geschreven Rob Cobben, foto's John Kerkhofs.