MestreechterSteerke

'Nieuwe Engel van Maastricht'

 

'Nieuwe Engel van Maastricht'

Maastricht heeft een 'Nieuwe Engel', nee geen mens zoals Math Hardy die als Engel de geest van Maastricht symboliseert en overal waarnodig acte de presence geeft om kracht bij te zetten hoe belangrijk het is voor Maastricht, niemand zelfs niet deze nieuwe prachtige door kunstenaar Wil van der Laan gemaakte Engel kan hem vervangen.

De Nieuwe Engel van Maastricht is geopend/onthuld op de plaats waar vroeger de drukke A2 een barriere vormde waardoor de twee stadsdelen van elkaar gescheiden werden. Op donderdag 29 maart 2018 door onze eigen koning Willem-Alexander onder het toeziend oog van onder anderen gouverneur Theo Bovens en burgemeester Annemarie-Penn te Strake.  Eveneens aanwezig waren Oud-minister van verkeer en waterstaat Karla Peijs  en voormalig Tweede Kamerlid en oud-staatssecretaris René van der Linden (CDA). De prominente inwoner van Nuth gold in Den Haag lange tijd als een van de wegbereiders voor de A2-tunnel. Oud-burgemeester Gerd Leers, tijdens wiens ambtsperiode het definitieve besluit voor de bouw genomen werd, was eveneens van de partij, net als vele tientallen ambtenaren en oud-ambtenaren, bestuurders en topmensen uit het bedrijfsleven die betrokken zijn en waren bij het gigantische ondertunnelingsproject en de enorme ruimte die met het ondergronds leggen van 2,3 kilometer asfalt is ontstaan. Koning Willem-Alexander mocht de tunnel eerst bekijken en nam plaats op de passagiersstoel van een truck van Rijkswaterstaat door de tunnel die sinds anderhalf jaar zijn naam draagt, vervolgens werd hij afgezet in het trefcentrum van Wittevrouwenveld, waar hij welkom werd geheten door de gastheer van de dag Eric Diepstraten directeur van Rijkswaterstaat.  

op de ‘Groene loper’, de parkachtige omgeving in wording op de plek waar ongeveer anderhalf jaar geleden nog 50.000 auto’s per dag reden en die vanaf 2016 onder de grond rijden, nu wordt het een mooie wandel/fietsroute, de bewoners die jarenlang van de voorbijrazende voertuigen alleen maar stof en andere viezigheid hapte zullen dit een zeer welkome verandering zijn.  Ivm de opening van de Groene Loper werden er tussen 29 maart en 01 april diverse activiteiten georganiseerd, de activiteiten vonden plaats pop en rond de Groene Loper tussen de Voltastraat en rotonde Scharnerweg, zoals de eerste editie van de Groene Loper Run, een tentoonstelling van persoonlijke verhalen in de afsluitende documentaire A2 Maastricht in het Trefcentrum WVV.  De 'groene loper' is het nieuwe stuk stad dat is ontstaan door de ondertunneling. De komende jaren wordt het gebied verder ontwikkeld. Er komen onder meer 1.000 huizen in het gebied.

Het beeld "d'n Ingel vaan Mestreech", de identificatie van menig Maastrichtenaar met zijn stad. Het beeld is gemaakt door Wil van der Laan. Hij zegt er zelf over : "In het beeld zitten elegantie, zwierigheid en verleiding, net als in de stad Maastricht".  het beeld dat staat op de rotonde bij de Scharnerweg.  Het beeld staat symbool voor de verbinding tussen de wijken Wyckerpoort (aan de achterkant van het station) en Wittevrouwenveld, dus voor verbinding van de wijken, welke eerst werden gescheiden door de A2 die midden door de stad liep. Het beeld is gemaakt door kunstenaar Wil van der Laan. De sokkel en het beeld zijn samen ongeveer zeven meter hoog. Het beeld zelf is 2,9 meter hoog, waarbij de engel een maat heeft van 2,3 meter en verrijst uit een 60 centimeter hoge ‘kolkende Maas’. Het beeld is uit brons gegoten en zwart/bruin gepatineerd .

De engel verwelkomt de mensen in het gebied ‘de Groene Loper’ evenals de mensen die richting binnenstad gaan. Zij brengt door haar vormgeving de herrijzenis tot uitdrukking  van de openbare ruimte zoals deze ooit is geweest. Bovendien koestert vrijwel elke inwoner de Maastrichtse Engel in welke gedaante dan ook, omdat zij veel gebeurtenissen in de stad markeert. De engel staat op een hoge sokkel om zo boven de verkeers- en verblijfswereld uit te stijgen en meer contrast te maken met de lucht. Door de combinatie van beplanting en het kunstwerk vormt de rotonde straks een eenheid over het gehele plein”, aldus kunstenaar en landschapsarchitecten.

Het totale kunstwerk heeft de goedkeuring van de adviescommissie beeldende kunst en vormgeving en welstand- en monumentencommissie van de gemeente Maastricht. Het beeld is  mogelijk gemaakt door de bouwer Avenue2 met bijzondere dank aan dhr. Gerard Sanderink, directievoorzitter van Strukton. Burgemeester Annemarie
Penn noemde het project, van grote betekenis voor de stad. Het geeft symbolisch aan dat Maastricht internationaal gezien wel heel centraal gelegen is, aldus mevr.Penn in haar toespraak. ,,Maastricht rolt de loper uit naar Europa.”

   

Met de Groene Loper is de openliggende wond die de A2 in feite was dicht, aldus wethouder John Aarts (VVD, Economie en Mobiliteit). Mede op zijn initiatief werd in 1998 voor het eerst landelijk alarm geslagen over de onhoudbare situatie in het gebied. De stad werd hier doorkruist door een snelweg waar op sommige dagen wel vijftigduizend auto’s passeerden. Verkeersproblemen, congestie en luchtvervuiling waren er destijds al aan de orde van de dag, met alle gezondheidsproblemen van dien. Aarts gaf aan dat Maastricht in feite een erg zieke patiënt was die op het punt stond aan zijn verwondingen te bezwijken. ,,Mijn stad ging kapot, maar nu is ze geheeld”, aldus Aarts.

Minister Cora van Nieuwenhuizen (VVD, Verkeer en Infrastructuur) sprak van ‘een iconisch bouwproject’. Maastricht is een voorbeeld voor de rest van Nederland en misschien wel ook wel voor andere landen, gaf zij aan. ,,Dit is de manier die ik voor ogen heb hoe we de komende tijd in Nederland infrastructurele werken moeten aanleggen. Met dit project straalt de ster van Maastricht nog helderder”, aldus de bewindsvrouw.

Ook de Delftse hoogleraar Margot Weijnen, specialist op het gebied van infrastructuursystemen en lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR), verklaarde onder de indruk te zijn. Zij bestempelde het gigantische stadsontwikkelingsproject pal bovenop de in 2016 in gebruik genomen A2-tunnel als een project van internationale allure. Maastricht plaatst zich met de Groende Loper te midden van steden als Boston, Singapore en Parijs, aldus Weijnen.

De nieuwe Engel van Maastricht was al bijna een half jaar oud als de kunstenaar Wil van der Laan een fotowedstrijd lanceert voor hobby fotografen. Onder de titel ‘wie maakt de mooiste foto van de Engel van Maastricht’ Op 7 oktober zou de winnaar door Wil van der Laan bekend worden gemaakt, de vakjury bestaande uit voorzitter Guy van Grinsven, Aron Nijs en JP Geussens (Focuss 22) hebben na ruim beraad unaniem gekozen voor één foto. De winnaar werd Robert Reiters, elders op deze site kunt u hierover lezen. Op 4 januari 2019 kreeg ik een mail van het Ministerie van Algemene Zaken, ik dacht eerst nog aan een grap en het heeft even geduurd en na wat zoeken via internet heb ik dan toch geantwoord. Voor het jaarverslag van de Koning was men op zoek naar een foto van de nieuwe Engel van Wil van der Laan. En dat was mijn foto, hoe gek kan het zijn.

 

Over de kunstenaar Wil van der Laan:

Kunst, de ene vindt het mooi, de ander afschuwelijk. Kunst is persoonlijk of je vindt het mooi of niet, wat is de bedoeling van de kunstenaar, wat stelt het voor. Vaak is het doel van de kunstenaar om zijn gevoel uit te drukken en om een discussie te starten. De kunstenaar produceert ‘zijn’ kunst met een doel, in opdracht of puur vanuit het gevoel. Op de foto links de kunstenaar tijdens de onthulling. (foto van de fb pagina van Wil van der Laan)

Een open brief van Wil van der laan aan de Maastrichtenaar werd op Facebook geplaats;

'Beste, lieve Maastrichtenaren,

De afgelopen dagen werkelijk bedolven onder werkelijk duizenden mooie reacties. Zoals Maastrichtenaren dat eigen is zijn daar ook wel eens opmerkingen bij waarbij ik denk : is dat niet een beetje overdreven? Maar ja als een MVV'er een goal maakt vanaf 16 meter dan maken wij daar toch al gauw half veld van, dus dat mijn beeld de Rolls Royce onder de beelden van Maastricht is, die opmerking, alhoewel lief, zet ik toch maar in de categorie "half veld" !
Een aantal beelden in de stad wordt daarmee onrecht aangedaan. Wel is mij gebleken tijdens de afgelopen dagen dat er nog heel wat mensen zijn die het hele verhaal achter mijn engel niet kennen. Als een soort service , hierbij in het kort, nou ja, een samenvatting:'

1. Het beeld is een geschenk aan de bevolking van Maastricht door de bouwers van de tunnel, dhr.Sanderink van Strukton is de belangrijkste sponsor.

2. Haar functie is vooral een verbindende tussen Oost en West Maastricht.

3. Ze staat niet op het midden van de rotonde omdat het geheel ongeveer 22 ton weegt, in het midden zou betekenen op het dak van de tunnel, constructief niet verantwoord, nu rust alles op een muur van de tunnel, de architect heeft de sokkel echter zo neer gezet dat ze exact op de as van de Scharnerweg staat.

5. Ze kijkt richting Scharn omdat ze op deze manier de bezoeker richting stad/centrum verwelkomt, de vleugels zijn min of meer een welkom gebaar, terwijl van de achterkant een soort van beschermend gevoel overheerst.

6. Men dicht de stad Maastricht eigenschappen toe als : zwierig, bevallig, charmant, verleidend, elegant etc. die kwaliteiten moesten in mijn engel weerspiegeld worden, dat kon niet met een genderneutrale engel, ik vond dat dit moest met een vrouwelijke engel.

7. De welgevormdheid van mijn engel is tevens een metafoor voor het Bourgondische leven dat onze stad kenmerkt.

8. Bennie zingt in zijn Ode aan Maastricht " beïnvloed door de Fransen als geen ander", dat Franse gevoel heb ik, naast de vorm van de Engel, vooral geprobeerd te bereiken met de kleur, de donkere patina geaccentueerd met goud, in mijn fantasie had dit beeld qua gevoel ook in Parijs moeten kunnen staan.

9. Vroeger liepen hier bij de Groene Loper uitlopers van de Maas. Mijn engel, verwijst hiernaar en verrijst op sierlijke wijze uit de golven van de kolkende Maas.

10. Het geheel is ongeveer 7 meter hoog omdat de architect wilde dat de Engel boven het verkeer uitstak en haar silhouet zich aftekende tegen de lucht.

 

'Ik hoop nu dat iedereen op de hoogte is van alle nodige feiten, sluit haar in uw hart, daarmee doet u mij het grootst mogelijke plezier, het was een voorrecht dit beeld te mogen maken. De mensen die ik dank verschuldigd ben die heb ik dat laten weten'.

 

Het beeld is gemaakt door Bronsgieter Marco Horstra uit Riemst (B).Het was het eerste grote project voor bronsgieter Hornstra na de extreme wateroverlast van twee jaar geleden.

Omdat er heel wat mensen hebben laten weten de uitleg over het beeld van de Ingel te waarderen , nu dan ook nog een beknopte samenvatting van de vervaardiging. 
1. In november begon men met piepschuim, daarna is Wil van der Laan met boetseerwas gaan werken, toen dat klaar was is het beeld in was verhuisd naar de bronsgieterij van Marco Horstra in Riemst. Daar is men begonnen het beeld in stukken te zagen en van elk stuk een siliconenmal te maken, met die siliconenmal is het mogelijk een gietwasmodel te maken. Daarna is er een wasmodel dat door
Wil van der Laan waar nodig wordt bijgewerkt.

Na de goedkeuring van de Kunstcommissie van de stad Maastricht wordt er om dit wasmodel heen een blok van gravel/gips gegoten,dit blok gaat naar de uitstookoven en gaat een week lang branden tot 800 graden waardoor de was uit het gravelblok smelt. In dit blok zit uiteindelijk dus een lege vorm, de vorm van het beeld, dit blok wordt het brons van 1200 graden gegoten en na de afkoeling moet nog de gravel worden weg geklopt en kan men de vorm goed zien nadat het met hoge druk is schoon gespoten, hierna moet alle gietkanalen worden weggeflext vervolgens wordt alles aan elkaar gelast door de gieter en worden de lasnaden door Wil van der Laan weggefreesd. Als het beeld geheel klaar is wordt het opgewarmd en wordt het gepatineerd met zwavellever, door de chemische reactie wordt het beeld zwart en vervolgens wordt het bijgewerkt met bruine patine en goud. Een
binnenwerk is berekend door constructeur Louis Vahsen, bij de eerste gietsessie waren alle mensen uitgenodigd die erbij betrokken waren, steenhouwer Mesotten, Jan Posmus van  Strukton, sokkelmaker Sansder Smets, architect Ronald van Nugteren, Jan Martinussen en Jean Vissers gemeente Maastricht/A2. Het beeld werd uiteindelijk geplaatst door Mammoet en als laatste stukje van de puzzel werd het op 29 maart 2018 onthuld door de Koning.

De realisatie was onmogelijk zonder het vakmanschap van bronsgieterij Art & Craft in Vroenhoven, met dank aan Joost, Kasper, Marco en Frans.

Verder worden er ook kleine 'Engelen van Maastricht door de kunstenaar gemaakt, deze replica’s gaat Wil van der Laan verkopen worden allemaal door hemzelf gegoten. Een wassen uitvoering van de miniatuur. Om die zachte substantie met de contouren van de engel – wordt het brons gegoten. Uiteraard wordt het beeldje geleverd met de Mestreechter Staar op het sokkeltje. “Ik moest wel een aantal afwegingen maken om de replica vriendelijk in prijs te houden. De kolkende Maas die het beeld op de Groene Loper siert is weggelaten. Het beeldje kost in de uitvoering die ik nu maak 210 euro. Meer dan de helft van die prijs bevat materiaalkosten. Met dat Maasdeel zou ik het stukken duurder moeten aanbieden. Dat is niet mijn intentie.” Wie meer wil weten over Wil van der Laan's werk in het algemeen en zijn engel in het bijzonder kan dat doen door een bezoek te brengen aan zijn website http://www.vanderlaan-art.com/ .

Op de Facebookpagina van Wil van der Laan staat een prachtige fotoreportage van het tot stand komen van het beeld.

Naor Bove

Bron: Website kunstenaar Wil van der Laan, facebookpagina Wil van der Laan, website A2Maastricht, artikel Chapeau Magazine van Maarten van Laarhoven, 1Limburg tvl België, foto's MestreechterSteerke.

Aonvaank