Waterpoort Pater Vinck Toren

(Waterpoort Pater Vinck Toren)

De Waterpoortje van de Pater Vinck Toren:


Op ca. 50 meter ten westen van de Helpoort, vlak bij de Pater Vink toren ligt een waterpoort die een van de takken van de Jeker doorgang verleent. Hier liggen in feite twee waterpoorten, maar een daarvan is gedeeltelijk dichtgemetseld omdat die Jekertak gedempt is.Deze waterpoort is waarschijnlijk vernoemd naar de Minderbroeders, die in de 13e eeuw aan de St.Pieterstraat een klooster hebben gebouwd. Op dit punt verlaat de noordelijke Jekertak de stad Maastricht. De waterpoort sluit aan op de eerste stadsommuring die uit het midden van de 13e eeuw dateert en aan de andere kant aan de Pater Vincktoren die eerst toren
'Achter die Swestern'  heette. Gebouwd rond de 14e eeuw. Deze toren had een strategische betekenis voor de verdediging van de waterpoort, die feitelijk de verbinding vormde tussen de eerste en tweede stadsommuring.

Deze toren was gebouwd voor de verdediging van de waterpoort bij de Jeker, de bouw is voltooid rond het jaar 1370 - 1380. Maar raakte in verval nadat in 1516 de ommuring van de Nieuwstad werd gebouwd. In 1880 was slechts de onderste helft van de toren in ruďneuze toestand behouden. De toren werd in romantische stijl gerestaureerd in 1906 door architect W. Sprenger met de Wijcker Kruittoren als model, hierna werd deze genoemd naar pater Servatius Vinck, dit was een franciscaanse pater die beschuldigd werd van betrokkenheid bij een poging tot verraad in 1638. Zie het verhaal over de Pater Vinck Toren elders op deze site.

De toren is opgetrokken in kleine, bijna quadraatvormige blokken kalksteen van Visé; hij heeft twee verdiepingen, waarvan de eerste over de walgang, de tweede over het op den noordelijken hoek van den westgevel uitgebouwd torentje met spiltrap toegankelijk is. Deze tweede verdieping met vensters en schietsleuven is op een dubbele ronde lijst overkraagd; in deze lijst bevindt zich een bij de restauratie aangebrachte waterspuwer in den vorm van een kattekop, waarvan het origineel (afb. 47), in het Museum berustend, afkomstig was van den onnoodig geslooptenkruittoren te Wijk. Een leien dak in den vorm van een kegel met een schild op het Westen dekt den toren Aan de noordzijde is hij met den Minrebroeder muer verbonden door een schildmuur, aan de stadszijde versterkt door een boog van ± 3.60 M., bij een diepte van 1.17 M. Op de verdiepingen is de toren uitgebouwd boven genoemden boog. Gelijkvloers bevindt zich een rond vertrek met een middellijn van ruim 2.70 M. en muren van 1.25-1.30 M. dikte, gedekt met een koepel van mergel; de toegang op het Westen heeft een breedte van 55 c.M. bij een hoogte van 1.77 M.; daarboven het overblijfsel van een dierenkop. Een schietgat naar het Zuiden is breed ± 0.80 M., toeloopend tot ± 12˝ c.M., bij een hoogte van 77˝ c.M.; het andere, naar het Oosten gericht is breed ± 1.07 M. toeloopend tot ± 0,15 M., bij een hoogte van ongeveer 0,90 M. Opmerking verdient, dat dit schietgat een schootsveld mist, tengevolge van het op den linker Jekeroever optrekken van een muur van Naamsche steen, welke zooals herbenus zegt ‘aevo nostro ex firmissimis lapidibus namurcensibus consummata est’, zoodat wij aannemen kunnen, dat in het midden der XVe eeuw het torentje geen beteekenis meer had voor de verdediging, althans in die richting. De eerste verdieping, zooals gezegd toegankelijk over de walgang, op het Noorden door eene opening van omtrent 0.75 M., op het Zuid-westen door eene van ± 0.68 M., bevat twee schietgaten, op het Oosten van ± 0.90 M. breedte, vernauwend tot 0.09 M., op het Zuiden, vernauwend tot ± 0.12 M.; de dikte van den muur is van 1.07-± 1.15 M. De tweede verdieping dagteekent nagenoeg geheel uit den tijd der restauratie.

Her en der werd al gerecycled in Maastricht de twee zuilen komen uit de Onze Lieve Vrouwekerk. Later als onderstel voor het beeld 'Levensvreugde op de Grote looierstraat en als onderstel voor het beeld van Amor op het Amorsplein..

Naor Bove

 

Bron, VMG (Vrienden Maastrichtse Gevelstenen), Zicht Op Maastricht, Stichting Maastricht Vestingstad, Gemeente Maastricht, dbnl, Opa vertelt over...,Beeldbank,

PPP Simons, Blik op de Wereld, Theo Bakker.Wikipedia.Cultureel Erfgoed, Boek, Een Wandeling door Maastricht uitgegeven door Vierkant Maastricht, Monumentengids Maastricht, door Jac van den Boogard en Servč Minis,Boek HEM Dr. Pierre Ubachs en Drs. Ingrid Evers van Walburg Pers ISBN 90.5730.399.X , Monumententaal Fons van Hees uitg.Corrie Zelen ISBN 90.6280.583.3, kleurenfoto's MestreechterSteerke.

eine terök