Seinhuis Post T

'Enige Seinhuis Maastricht'

 

Als je Maastricht per trein binnenrijd of verlaat zie je een Seinhuis liggen, deze enigste Seinhuis voor Maastricht is een monument en heet Seinhuis Post T.

Omschrijving van Seinhuis Post T

Tussen de beide wereldoorlogen werd er weinig nieuwe treinstations gebouwd, maar wel werd er in deze periode hard gewerkt aan de elektrificatie van het Nederlandse spoorwegennet. In deze tijd had architect Sybold van Ravensteyn de leiding van het ontwerpbureau van de Nederlandse Spoorwegen. Van Ravensteyn werkte in deze periode nog strikt volgens de regels van de functionalistische principes van het Nieuwe Bouwen.

In 1932-1933 naar ontwerp van S.van Ravensteyn gebouwd, op twee relatief smalle pijlers rustend, overkragend, rechthoekig seinhuis onder zadeldak met aan de oost-, zuid- en westzijde een brede, opstaande luifel.

De noordelijke kolom is massief, het zuidelijke exemplaar (richting het station) is daarentegen hol. Bovenop de kolommen rust een grote rechthoekige betonnen bak, waarin het tien ton zware bedieningstoestel staat. De ronde vensters zorgen ervoor dat de onderbouw niet al te massief oogt. Daarboven bestaat het seinhuis uitsluitend uit vensters, waardoor men een ongekend goed uitzicht had op het emplacement. Het dak is breed en heeft aan alle kanten een forse overstek. Alle wissels en seinen werden bediend dmv een elektrisch stelknoptoestel van het type Bouman. Het Maastrichtse Post T was ooit het allereerste seinhuis in Nederland dat een dergelijk type bedieningstoestel gebruikte. Het Bouman-toestel in Maastricht bleef het langst in gebruik en is nog het enige toestel dat nog helemaal compleet is, én nog op haar originele plek staat. Het seinhuis heeft tot 1985 dienstgedaan. Tot die tijd bleef de klassieke beveiliging middels armseinen hier operationeel. Maastricht was hiermee één van de allerlaatste grote stations waar het treinverkeer nog volledig middels armseinen werd geregeld.

Nadat de beveiliging was gemoderniseerd was het seinhuis overbodig en raakte het in verval. Bijna was het laatste nog overgebleven seinhuis van Van Ravesteyn ten prooi gevallen aan de slopershamer, zo rond de eeuwwisseling. Het was inmiddels zo zwaar verwaarloosd dat het bijna letterlijk op instorten stond. Gelukkig werd dit op het nippertje voorkomen en werd het seinhuis in 2003 volledig gerestaureerd. Daarbij werd ook het binnenste van het seinhuis niet vergeten. Het seinhuis was -en is nog steeds- helemaal compleet, zelfs het bedieningstoestel zit er nog altijd in. Alleen de stroomkabels naar de seinen en wissels zijn afgekoppeld. Het voormalige seinhuis Post T is inmiddels een rijksmonument. De seinen en wissels worden overigens nog altijd vanuit Maastricht bediend.

Het onderhavige seinhuis is het laatste nog gave voorbeeld van de vele door S.van Ravensteyn voor de Nederlandse Spoorwegen ontworpen seinhuizen. Door de goede, geheel op de bedrijfstechnisch hoge eisen aansluitende vormgeving - mogelijk door een ingenieuze betonnen draagconstructie - is het seinhuis niet alleen een goed en representatief voorbeeld uit het werk van S.van Ravensteyn, maar ook van het bouwtechnisch en bouwkunstig vermogen van de architectuur der Nieuwe Zakelijkheid.

Van Ravesteyn ontwierp in de jaren twintig en begin jaren dertig uitsluitend onderstations en seinhuizen en dergelijke. Onbeduidende gebouwtjes op het eerste gezicht, maar door de opmerkelijke combinatie van strakke en toch sierlijke vormgeving maakte Van Ravesteyn hier wel naam mee als architect. Van de diverse betonnen seinhuizen die Van Ravestein in de jaren dertig ontwierp is dit het enige nog overgebleven exemplaar.

Bovenstaande foto's laten het interieur zien van Seinhuis Post T, foto's zijn van de hand van en geplaatst met toestemming van

dhr. Frits Widdershoven. Waarvoor dank.

Paul Tieman meldt op facebook het volgende ' Ik heb er van1994 tot 1998 mijn atelier gehad, en we stelden het open met Open Monumentendagen, tentoonstellingen... ook heb ik er met Jan Besselink en Gustaaf Begas een mini-spoorweg speelfilmfestival georganiseerd. Ik kan over mijn jaren in Oud-Post T wel een boek vol anekdotes schrijven.'

Michel Maes meldt op facebook 'dat hij het seinhuis twee jaar lang iedere dag gepoetst heeft'.

Naor Bove

Bron: Website Stations info, Rijksmonumenten, Architect Sybold van Ravensteyn. Boek. Monumentengids Maastricht door Jac van den Boogard & Servé Minis blz.167, Sporadisch Kleinood te Maastricht (PDF) foto's: Frits Widdershoven, John Kerkhofs.

Aonvaank