Stadswaope Mestreech

(Stadswapen Maastricht)

Stadswaope Mestreech / Stadswapen Maastricht.

Lopend door Maastricht is een van de gebouwen die eruit springt het oude poortgebouw liggend op de hoek van OLV Plein Stokstraat. Dit poortgebouw van vroeger heeft in de fronton een silhouet staan waar eerst iets heeft gehangen, een soort gevelsteen. Het kan niet anders dan dat daar het stadswapen van Maastricht heeft gehangen. De Engel met de Maastrichtse ster, althans dat was mijn vermoede.

Na een oproep via facebook meldt dhr. Arnold Sanders dat het geen engel was maar het embleem van het Prinsdom Luik. Ik had er mijn twijfels over, en terecht. Op blz 42 van het boek Gebeiteld en Verguld 'Gevelstenen in Maastricht' uitgebracht door Vierkant Maastricht staat het volgende geschreven;

Het wapen van de stad.

Vanaf de tweede helft van de zestiende eeuw was de militaire verdediging van de stad geheel in handen van de 'Brabantse' soeverein gekomen en deze stelde dan ook zelf de militaire gouverneur aan. Echter het onderhoud van de stadsmuren en van de militaire gebouwen binnen de stad bleef een taak van de stedelijke overheid, die met het stadswapen ook kenbaar maakte op de grensstenen waarmee de scheiding tussen de binnen- en de buitenwerken was gemarkeerd. In de zeventiende eeuw werd het stadswapen ook herhaaldelijk bij verbouwingen aan de stadsmuren aangebracht, zo blijkt uit de bestek-tekeningen. Slechts één wapensteen bleef bewaard, ze is aangebracht in de Maaswal te Wyck , ter hoogte van het pand Oeverwal 4. Onder de Stadsengel, die het wapenschild draagt, staat het jaartal 1645. In dat jaar werden de onderspoelde walmuur op stadskosten vernieuwd.

De engel met het stadswapen stond ook op de belangrijkste militaire wachthuizen. Aan de hoofdwacht op het Vrijthof  moest de stadsengel aan het eind van de vorige eeuw plaatsruimen voor het Rijkswapen, nadat het gebouw door het toenmalige Ministerie van Oorlog was aangekocht. Op het wachthuis van de O.L.Vrouwepoort werd de engel ook verwijderd, maar het silhouet is nog zichtbaar in het fronton van het gebouw.

Alleen de stadsengel van de oude Generaalswacht op de hoek van de Bouillonstraat en het Sint Servaasklooster bleef ongeschonden, volgens het bestek van dit gebouw dat in 1770 werd opgericht, moest de aannemer er voor zorgen dat het in fronton boven de toegangsdeur 'uytgehouwen sal worden het stadtswapen, synde eenen Engel met syn draperie en een start met vijf punten', Hetzelfde stadsembleem werd uiteraard ook op alle gemeentelijke bouwwerken geplaatst. In het fronton van het nieuwe raadhuis, dat tussen 1659 en 1664 midden op de Markt werd opgericht, prijkt alleen het gemeentewapen, waaruit men kan afleiden dat de magistraat zijn machtspositie tegenover de beide soevereinen na 1632 aanmerkelijk had versterkt. Meer lezen over het gebouw kunt u elders op deze site, klik hier.

Bron: Gebeiteld en Verguld 'Gevelstenen in Maastricht' uitgebracht door Vierkant Maastricht blz 42-4377,  Foto’s John Kerkhofs,  Foto Stadswapen Servaasbrug Publieke Domein Media Wikipedia