Het Vrijthof, wie kent het niet, volgens vele 'het mooiste plein van Maastricht'. Vooral voor mensen van Maastricht ben je niet in Maastricht geweest als je niet op het Vrijthof bent geweest. Natuurlijk het plein met de St.Servaasbasiliek, St.Janskerk, Hoofdwacht, Theater a/h Vrijthof, Museum a/h Vrijthof de talloze terrasjes en cafe's en natuurlijk de evenementen die het gehele jaar op het Vrijthof worden georganiseerd, zoals Servaaskermis, concerten van Andre Rieu, Hermeniekes Concoer, Magisch Maastricht en talloze andere kleinere evenementen. Het Vrijthof oftewel vrij vertaald in het dialect 'Vriethof'. De geschiedenis gaat terug naar de Romeinse tijd.

De naam van het grootste plein van Maastricht is waarschijnlijk op dezelfde manier ontstaan als andere vrijthoven in Nederland, de naam heeft waarschijnlijk niet dezelfde betekenis als het Duitse woord 'Vriethof' wat kerkhof betekent maar is afgeleid van het woord vrit-hof wat zoveel betekent als een omheinde hof bij een kerk, waar wereldlijke machthebbers geen jurisdictie bezaten. Het Vrijthof is in de vroege middeleeuwen een begraafplaats geweest, bodemonderzoeken voor het bouwen van de ondergrondse parkeergarage in de  jaren 1969-70 wezen uit dat er honderden Merovingische graven met talloze bijgraven werden aangetroffen, 335 graven konden worden gedocumenteerd terwijl het totale aantal op 900 tot 1200 wordt geschat.

In 2003 werd een nieuwe ingang naar de parkeergarage gemaakt aan de noordzijde, hier werden zeker dertien lagen van de Romeinse Heerweg (de Via Belgica) aan het licht zeven waren uit de Romeinse periode. DE oudste vermelding van het Vrijthof dateert uit 1223, toen schonk keizer Frederik II het gebied aan het kapittel van Sint Servaas.

Het plein was gedurende de middeleeuwen ommuurd met ijzeren toegangshekken op de vier hoeken. Later vervingen stenen paaltjes met een afbeelding van de sleutel van Sint Servaas de hekken. Vlakbij bevond zich de Sint-Servaasfontein, met geneeskrachtig water dat afkomstig was van de Sint-Servaasbron in het Jekerdal, waarvandaan het via een waterleidingsysteem naar het Vrijthof getransporteerd werd ten behoeve van de dorstige pelgrims.

Hieronder vindt u enkele zaken die met het Vrijthof te maken hebben:

Overzicht bouwput RCE

Nao Bove