WIST JE DAT....

... Het verboden was stil te staan op de St.Servaasbrug!

Maar weten jullie wel dat het niet veel heeft gescheeld of de hele brug was afgebroken ! Het was vrij krap. De smalle stenen brug moest dagelijks een enorme bulk verkeer verwerken. Voetganger, tram Vélodipèdes, paard en wagens, handkarren. En alles in twee richtingen. Langzaam begonnen ook de eerste automobielen in het straatbeeld op te duiken waarmee de opstoppingen op de brug steeds erger werden. Een strenge politieverordening volgde:

Links houden, niet oversteken en verboden stil te staan op de trottoirs.
Het leidde tot bizarre situaties. Bekenden die elkaar zagen lopen aan de overkant van de brug konden slechts naar elkaar wuiven. Ze moesten eerst naar de overkant van de Maas lopen, omdraaien, helemaal teruglopen om elkaar te ontmoeten. Overtreders van het stilstand- en oversteekverbod werden zonder pardon beboet; dames werden niet uitgezonderd, hetgeen voor behoorlijke opschudding zorgde.

De Aw Maosbrögk was een eeuw geleden (1900) de enige Maasoversteek, de brug met 7,50 meter breedte was een stuk smaller dan tegenwoordig. De stenen borstwering was al vervangen door een ijzeren hekwerk om de trottoirs zo breed mogelijk te maken; delen van dit hekwerk zijn nog terug te vinden elders in de stad. Per uur gingen er begin vorige eeuw 3540 voetgangers, 875 fietsers, 275 ‘voertuigen’ en 45 auto’s overheen.

Langzaam gingen stemmen op om de brug grondig aan te passen of een nieuwe Maasoversteek te maken. Want behalve het verkeersprobleem was de brug ook voor het water een flessenhals: de kleine bogen belemmerde volgens critici een goede doorvaart en afvoer van het water. De Maas was een eeuw geleden een rivier van extremen; in de zomer stond het water soms zo laag dat je er doorheen kon waden, in de winter kolkte de rivier vaak over. De discussies over de Sint Servaasbrug waren bijzonder vurig: de ‘Maasbrug-quaestie’ was lange tijd gesprek van de dag. Allerlei plannen werden gelanceerd, ontwerpen voor verbouwing van de Aw Brögk of bouw van een Nuij Brögk. Maastrichtenaar Victor de Stuers, grondlegger van de monumentenzorg in Nederland, gruwde er van. “Die een greintje zin heeft voor historie, voor kunst, voor een schilderachtig tafereel, zoo als geen tweede stad van ons land aanbiedt, voelt een koude rilling door de leden gaan bij de gedachte, dat daar ter plaatse een ijzeren kast zou komen, stijf en onoogelijk zo als alle ijzeren bruggen zijn.” 
De beslissing viel in 1926: de Sint Servaasbrug zou worden gesloopt. De carnavalsoptocht van dat jaar was dan ook een gerede aanleiding om haar symbolisch ten grave te drage (foto uit Maastricht in oude ansichten deel 1 blz 13). Inderhaast werd een comité opgericht om de brug alsnog te redden. In een noodkreet aan koningin Wilhelmina, “beschermster van al wat schoon en eerbiedwaardig is in ons land” hoopte het comité dat “zoo mogelijk Hare tusschenkomst de redding mogen zijn van ene der schoonste sieraden van Haar land.” Vlak daarna maakte Rijkswaterstaat bekend dat de Aw Brögk mocht blijven, maar zou voor de scheepvaart worden aangepast; de Wilhelminabrug zou bovendien worden gebouwd. De Sint Servaasbrug werd, voor de zoveelste keer, grondig gerestaureerd en verbreed. Van de middeleeuwse Maasoversteek bleef op de hardstenen bekleding na, weinig over. De Aw Brögk werd grotendeels van gewapend beton. Bron: De Limburger18-06-2019-Vikkie Bartholomeus, boek Maastricht anno 1900 Vikki Bartholomeus en Caspar Cillekens blz31. Foto Delcampe.

Het hele verhaal over de St.Servaasbrug vind je elders op deze site

Nao Bove