|
Wist Geer dat ? (Gaasverbruuk Mestreech) |
...
Maastricht een eigen gasfabriek
heeft gehad, om het gebruik van het gas te stimuleren
werd in September
In 1935 dmv het oplaten van een ballon gevuld met gas reclame
gemaakt voor het gebruik van gas te promoten, op het moment van
opstijgen s’morgens ging het echter hevig stormen en onweren. Dit
verhinderden aanvankelijk het vertrek van deze luchtballon.
Uiteindelijk ging de ballon van Van Pottum in de late namiddag toch
de lucht in en landde enkele kilometers over de Duitse grens.
Regout legde als eerste in Limburg (en als een
van de eerste in Nederland) gasverlichting aan. Langs de oostelijke
kade van de Bassin (zijn loskade) werden drie lantaarns geplaatst om
’s avonds werken mogelijk te maken. Petrus Regout kreeg toestemming
om te laden en lossen tot na zonsondergang. Meteen daarna vroeg hij
aan Rijkswaterstaat (de eigenaar van de grond rondom het Bassin) een
vergunning om een gasleiding van glazen buizen aan te leggen van
zijn fabrieken naar zijn laad- en losplaats aan de hoek van het
Bassin, waar de Zuid-Willemsvaart de haven binnenkomt. Het gas werd
geleverd door Kleine correctie: het gaslicht was niet nodig om ‘s avonds langer door te kunnen werken, maar om in alle fabrieken de klok rond te kunnen werken. Aardig is om te vermelden dat Regout bij de Wereldtentoonstelling in Londen in 1851 een gouden medaille heeft gekregen voor de glazen gasbuizen. Grappig, want glazen gasbuizen waren natuurlijk niet handig en er is waarschijnlijk ook niemand anders geweest die ze ooit heeft gebruikt, ook al omdat er toen al veel betere alternatieven voorhanden waren. Het was overigens dezelfde tentoonstelling waar de miserabele huisvesting van fabrieksarbeiders (in het hele westen) werd gehekeld én daar een oplossing voor werd gepresenteerd: eenvoudige maar heel complete huisjes, liefst gebouwd in tuinwijken. Had Regout daar maar iets mee gedaan.
De (eigen) gemeentelijke gasfabriek werd in 1858 opgericht, deze kreeg daarbij het monopolie voor het leveren van gas aan de stad. Het Fabrieksterrein van deze eerste gemeentelijke gasfabriek lag tussen de noordoostzijde van de Capucijnenstraat, de oostzijde van de Lindenkruisstraat, de westzijde van de Sint Andriesplaats (de huidige Maagdendries) en de zuidwestzijde van de Bogaardenstraat. Aangezien deze eerste gasfabriek, aan het begin van de twintigste eeuw, niet meer voldeed werden plannen gemaakt voor de realisatie van een geheel nieuwe gasfabriek. In 1912 werd de gasfabriek Cabergerweg (het latere Radium/Vredestein) gebouwd naar een ontwerp van ing. Jan Gerko Wiebenga. In 1913 volgde hiervan de opening. In 1930 werd de Gasfabriek Maastricht gesloten, het gas werd voortaan gewonnen uit de staatsmijnen. In 1933 werd de Bataafsche Rubberfabriek geopend op terrein van de Gasfabriek te Bosscherveld in 1949 verbouwde men het stokerijgebouw gasfabriek tbv rubberfabriek. In 1959 raakte door de uitvinding van de gloeilamp gasverlichting in onbruik.
Het hele verhaal over de Gasfabriek vind je elders op deze site |
|
![]() |
![]() |
Bron: Maastricht in oude ansichten 1; p. 106). Foto: RHCL, fotocollectie GAM 28669, 1935. Facebook RHCL, website; Wikipedia Gasfabriek, Jan Gerko Wiebenga, Lindenkruis, Castermans Egineers, Limburgs Erfgoed, Archieven, boek; bouwhistorische verkenning met waardenstelling, Cabergerweg 45, Margraten 20-08-2012, PDF: Gemeente Maastricht Ruimtelijke plannen, Afstudeerproject R.Schols, |