|
"Awwestiene"
(Augustijnenkerk- St.Jozefkerk) |
Zoals zoveel kerken in Maastricht heeft deze ook een nieuwe bestemming gekregen, van Kapel naar Kerk, fouragemagazijn, school, komediezaal voor het garnizoen inclusief voorstellingen met paarden om vervolgens te worden verbouwd naar tentoonstellingsgebouw, nachtclub, repetitieruimte Mastreechter Staar, schouwburgzaal voor Julius Ceasar (2009) en uiteindelijk naar wat het nu is, een speelparadijs voor kinderen van fa Funville tot 2014, vanaf 2015 is het de huisvesting van 'Rebelle' die er een evenementenlocatie voor 800 personen van heeft gemaakt.. En zelfs in 2020 ivm de Coronacrisis waarbij deze verplicht gesloten moest blijven omgetoverd tot overdekte groetenmarkt voor de Maastrichtse ondernemer 'De Bananenbokser'. Maar eerst de geschiedenis: Toen Sint
Maternus in de vierde eeuw, als bisschop van Trier en Keulen, in
deze streken het geloof verkondigde, bouwde hij een kapel ter ere
van Maria waar, vandaag de dag, de Mariastraat uitko Die kapel nu - en dat is wel een historisch feit - werd met kerkhof en nog een huis, kort na 1600, aan de Augustijnen door het kapittel van Onze Lieve Vrouw gratis ter beschikking gesteld. Waarna de paters, in 1609, van de bisschop van Luik en de hertog van Brabant toestemming kregen er een klooster te bouwen. De stad schonk voor de bouw 8.000 gulden en honderdduizend bakstenen en nogmaals 1500 gulden en driehonderd mergelblokken. Dat niet het eerste van de Augustijnen in de stad zou worden. Reeds in 1254 bedienden zij een kapel aan de Vismarkt. Vanwaar ze hun convent, twintig jaar later, verplaatsten naar de Bokstraat die is verdwenen toen daar het kanaal gegraven werd. Kerk en klooster raakten, echter, in de 16de eeuw zo in verval dat nieuwbouw noodzakelijk werd. Waarvoor de paters, in 1586, een andere plaats vroegen. Ze mochten dan beschikken over de kapel Maria ten Oever die, later, werd afgebroken toen het nieuwe klooster, in 1650, helemaal gereed was gekomen en met een eigen kerk verrijkt zou worden. Inderdaad verrijkt want de kerk werd na die van de Jezuïeten de tweede in Maastricht in de stijl van de vroege barok. Een kerk zelfs van een voorbeeldige Vlaamse barok die model mocht staan voor de later Brigitinessenkerk te Brussel. De
Augustijnenkerk kwam tot stand dankzij vooral de vrijgevigheid van
graaf Hendrik Huyn van Geleen, commandeur van de Balie Biesen der
Duitse Orde. Wiens wapen dan ook kwam te prijken hoog in de
prachtvolle gevel van baksteen en mergelblokken op een voet van
Naamse steen. Rijk voorzien van pilasters, geprofileerde lijsten,
voluten, guirlandes en ander beeldhouwwerk. Met het stadswapen boven
het royale rondboogvenster, de stadsster die vroeger verzilverd was,
een medaillon met Madonna en Kind en een vlammend hart omzwermd door
engelenkopjes. Boven de kerkdeur is het opschrift te lezen: D.O.M.
Beatae Mariae, SS.
Pontificibus Augustino et Huberto Sacrum 1659.
Het jaar waarin de, aan de H. M Het interieur van de eenbeukige barokkerk, met een houten tongewelf in gipswerk, was al even rijkelijk ingericht. Met ondermeer drie altaren met kolommen van marmer - elk een schilderstuk bevattend van de beroemde Vlaming Quellinus - die, in 1796, met alle kerkmeubilair door de Fransen zijn weggehaald toen ook het Augustijnenklooster werd opgeheven. Kerk en klooster werden fouragemagazijn. Waarna de kerk, in 1825, van een verdieping werd voorzien en school werd. Tot 1830 dan toen de Fransen de kerk voor vier jaar weer in gebruik namen. De kerk diende, vervolgens, als comediezaal voor het garnizoen en er werden zelfs voorstellingen met paarden gegeven. Daarna werd de kerk weer school tot het gebouw aan de Herbenusstraat klaar was. 'Op sjaol goon op d'n Awwestiene' was destijds verre van een compliment en een teken van welstand, integendeel. Het was een stadsarmenschool en kinderen die, in de ogen der ouders althans, niet oppasten werden gedreigd voor straf naar de Awwestiene te worden gestuurd. Voordat de kerk, na de Eerste Wereldoorlog, parochiekerk werd is het gebouw nog voor de uiteenlopende doeleinden ingericht: als stadstekenschool, als school voor kinderen der Belgische vluchtelingen en als distributiecentrum voor voedsel. Kerk en wat van het klooster nog resteerde waren, inmiddels, dermate vervallen dat restauratie dringend nodig was. Het klooster bleek niet meer te redden en werd, op een deel van de voorgevel na, afgebroken. |
![]() ![]() ![]() |
In 1920 kregen
de architecten Marres en Sandhovel de opdracht de kerk grondig te
restaureren en met een koor te vergroten. De Awwestiene zou de kerk
worden van de op 7 mei 1918 opgerichte parochie van de H. Joseph.
Welke werd afgesplitst van de parochie van Sint Matthias die tot
ongeveer elfduizend zielen was uitgegroeid. In 1947 had de Sint
Josephparochie nog, welgeteld, 2.584 parochianen. In 1960 waren het
er nog slechts 918. De parochie werd daarop, in 1962, opgeheven. De
kerk bleef nog enkele jaren geopend om dan, op 8 november 1964, te
worden gesloten. De leeglopen - de Maastrichtse binnenstad was weer
een 'dode' kerk rijker. .. Tien jaar later startte, in 1974, een
restauratie - onder de leiding van de architecten Harry en Pieter
Koene - waarvoor reeds in 1963 de eerste plannen op tafel waren
gelegd door de Beheerscommissie voor de Sint Josephkerk onder de
geestdriftige leiding van bankdirecteur J. Bartels. Van de vroegere
en stijlvolle inventaris - uit verschillende Limburgse kerken
vergaard - waren de banken naar de Sint Guilelmuskerk gegaan en de
kruiswegstaties van Charles Vos naar Scharn. Het merendeel van het
meubilair bleef, evenwel, gehandhaafd: het houten barokaltaar - met
een geschilderde kruisafneming van Godefridus Maes (1649-1700) - en
de beide bijbehorende zijaltaren uit de kerk van het Brabantse
Berlicum, de eikehouten preekstoel in de Lodewijk XIV-stijl uit de
kerk van Horst, de communiebank uit 1800 uit de kerk van Horn, de
biechtstoel uit ongeveer 1700 uit de kerk van Limbricht met twee
bijpassende biechtstoelen van recentere datum en de twaalf gesned Op 2 april 1976 heropende de bisschoppelijk vicaris mgr. L. Meertens de Awwestiene die daarmee werd opengesteld voor culturele manifestaties, variërend van een fototentoonstelling tot een koorconcert. In 1991 vereniging en repetitielokaal van de Mastreechter Staar die de kerk in ca 1998 ontdeed van de resterende kerkelijke inventaris, zodat zij enkele avonden per week kon worden verhuurd als disco, de Nightlive. Tot uiteindelijk op 3 december 2010 wordt het speelparadijs voor kinderen 'Funville' geopend.
Rome (Van onze correspondent) 28 augustus 2006 – De Nederlandse rk-geloofsgemeenschap heeft gisteren in de kerk der Friezen in Rome een bijzonder geschenk van de Limburgse Stichting Sint Servaas in ontvangst genomen. Het gaat om de granieten doopvont van de gesloten Augustijnenkerk in Maastricht. Volgens de Maastrichtse deken Matthieu Hanneman bevat de Friezenkerk nu eindelijk een duidelijke verwijzing naar Limburg. Dat was volgens Hanneman hard nodig, want het Nederlandse kerkje vlakbij het Sint-Pietersplein was naar zijn smaak ‘te Hollands’. |
![]() ![]() ![]() |
Glas in loodraam Avondmaal.Huib (Hubert Marie) Luns, 1925 raam in het priesterkoor, Antiekglas/lood/grisaille, de doopvont en als Discotheek 'Nightlive'. |
![]() ![]() ![]() |
![]() ![]() ![]() |
Interieur met inventaris van de Augustinuskerk. Detail van de preekstoel in Lodewijk XIV-stijl. Houten barokaltaar met 17de eeuwse schildering van Godefridus Maes. |
Een oudervriendelijke speeltuin. Op 1 december 2010 is het zover. Dan opent Speellounge FunVille de deuren in Maastricht. De binnens ![]() Geopend door wethouder John Aarts. Een binnenspeeltuin voor nul- tot 12-jarigen is natuurlijk kindvriendelijk. Het is er veilig, spannend en uitdagend. Maar een binnenspeeltuin die ook nog oudervriendelijk is, die moet haast wel een hit worden. Want welke ouder die ooit zo’n indoorspeelpaleis heeft bezocht, kan zich niet herinneren dat hij zich in onmogelijke bochten moest wringen om ‘gezellig’ samen van de glijbaan te zoeven? ![]() En welke overbezorgde ouder stond niet tussen al het opgepropte speeltuig zijn rug te bezeren om erop toe te zien dat de vierjarige niet van grote hoogte naar beneden kletterde? Om daarna plichtmatig met het kleine grut friet en kipnuggets naar binnen te werken. Dat is straks allemaal verleden tijd. Tenminste, als we de kersverse bedrijfsleidster Danäe Borger van Speellounge FunVille moeten geloven. "Niet alleen de speeltoestellen zijn ruim en breed van opzet", belooft ze. "Ouders kunnen straks ook in onze brasserie tapas eten en een goed glas wijn drinken." Kijk, daar worden pappa’s en mamma’s blij van. En hebben ![]() Borger: "Zij maken gebruik van de kinderopvang in FunVille en hebben zo de handen lekker vrij." Speellounge FunVille is het neefje van het Amsterdamse Speelpark TunFun. Borger: "FunVille wordt met opzet geen speelpark genoemd omdat het luxer van opzet is: een lounge dus." Volgens Borger, die voorheen assistent bedrijfsleider bij TunFun was, wordt het oude kerkgebouw opgedeeld in drie speelgebieden. "Er is een 'maxi-attractie' voor kinderen van vier tot twaalf jaar, er komt een apart gedeelte voor peuters en ook voor baby’s is er een afgescheiden speelplek. Zo is er voor ieder kind voldoende plezier te beleven." Hoewel de gebruiksvergunning nog niet is afgegeven, denkt Borger ongeveer vijfhonderd gasten in de Awwe Stiene te kunnen ontvangen. Op 1 december 2010 opent FunVille de deuren. ![]()
Een ‘speellounge’, een overdekte speeltuin voor kinderen tot 12 jaar
met de naam FunVille. Die moet komen in de ‘Awwe Stiene’, de
voormalig Augustijnerkerk aan de Kesselskade. Voor zangkoor en
eigenaar MastreechterStaar is in de nieuwe opzet geen plaats meer in
de Awwe Stiene. Het verhuist voorlopig naar de Maastricht Music Hall.
Initiatiefnemer Edward van der Marel uit Loenen aan de Vecht zegt al
jaren bezig te zijn met het zoeken naar een goede locatie voor
zo’n kinderattractie, die een Maastrichts ‘neefje’ moet worden van
TunFun in Amsterdam. Daar realiseerde hij een speel- park van 4000
vierkante meter in een oude autotunnel onder het Mr. Visserple
Vanaf oktober 2020 komt een pop-up locatie in de voormalige kerk
‘D’n Awwe Stiene’ , deze geniet tegenwoordig vooral bekendheid als
de evenementenlocatie Rebelle.
Rebelle is een onderdeel van de EMG
groep, gerund door Danny Keppels. Nu er vanwege de coronacrisis
geen grootschalige evenementen in de ruimte kunnen plaatsvinden, is
Keppels voor de herfst- en wintermaanden op zoek gegaan naar een
alternatieve invulling. ,, Omdat we er helaas niet van mogen uitgaan
dat we die de komende maanden wel mogen verwachten, moesten we wel
op zoek naar alternatieven. Daarom ben ik blij in de samenwerking
die we met de
Bananenboxer hebben gevonden. Aangezien dit gebouw ook de
bestemming ‘retail- en detailhandel’ heeft, was dit ook voor de
gemeente Maastricht in orde.” De versmarkt is geopend van dinsdag
tot en met zaterdag van 10 tot 18 uur. Normaal gesproken tot de
eerste maanden van 2021. Daarna hoopt Keppels zich weer langzaam
maar zeker te kunnen focussen op de corebusiness van zijn
evenementenlocaties. |
![]() ![]() Links de Awwe stienen 2018 rechts de Awwe stienen 2020 als overdekte 'popup' groentemarkt.. |
bron: artikel Funnville Michelle Koek, De Limburger 26-10-2010, Dr. C. W. Mönnich in 'De kerk in het midden', 1976, Boek Historsche Ecyclopedie Maastricht. Sites: MestreechOnline, Mastreechter Staar, ckplus monumentensite, ppsimons, ,ansichtkaarten, gemeente Maastricht,Stiftung Forschungsstelle Glasmalerei, kerkgebouwen in Limburg, funville, Rebelle. Foto FUNVILLE en John Aarts: Aron Nijs foto FUNVILLE:Annemiek Mommers, foto Awwe Stiene buiten en Bananenboxer John Kerkhofs, ZW foto's Maastricht in oude ansichten. |
![]() |