Mestreechter Taol

(Maastrichter Taal waaronder Versjes, Verhalen, Liedjes en Uitdrukkingen)

 

Gediechte en verhoale euver Mestreech

Aw Mestreechter Wäörd

‘N strik dat waos ’n nondezjuke
Eine die stottert ‘ne stameleer
En neet oma mèh eus ama
Zaot in de zedeleer

Eus späölselkes wie litse, reipe
Die speule veer neet mie
Mèh me kint nog wel slebrikke
In de winter op de snie

Gezètte en ouch zwegele
Weurd minder deks gezag
Zjus wie ’n gewoen oetdrökking es;
Heer keekde vaan de lach

Ach leef Mestreechteneere
Hajd eus taol get mèt in iere
Door ouch noe aon eus jäög
Die sjoen aw wäörd te liere

Paul Berben

 

E leukske is ouch dèks e kuilke

meh in 't Mestreechs is e puneke 'tzelfde es e muilke.

'N straot weurt dèks 'ne weeg genump

meh is altied veur 't verkier bestump.

 

Carnaval is aoch vastelaovend

mèh altied vaan 's mörges vreug tot laat in d'n aovend.

'T graas weurt geknip of 't graas weurt gemejd

meh vaan te veure altied iers ingezeijd.

 

De köps 'ne stroek blomme of e blömke

de fanteseers of de zoeks get oet dien duimke.

De höbs e kedètsje of neums 't e bruudsje

de höbs 'n patsj of de dreugs 'n huudsje.

 

De geis oet de weeg of de geis opzij

de steis achterein of de steis in de rij.

De lampe zien aon en 't leech geit oet

de blaos op 'n trompöt of de blaos op 'n toet.

 

D'r is väöl meugelik in de Metreechter taol,

mèh dat lierste op straot en neet in de sjaol.

 

Bedaank Maurice van Asten

Eus Mooswijfke.

Door ’t jaor steit ze  oppe Mert dao rösteg te stoon

Zuut doezende luikes oonderlangs häör ,veurbij goon

 Achter häöre rögk oontsteit ‘ne rijaloet

Aon häör veu zat z’ch ’n ma mèt häöre poet

 

In hunne moond  frittekes en roontelum de sajs

Boe dat nog mie zaot,och dat zien mer details

“Mam, iech krijg die frikkendel neet hielemaol op”

Zag de stum , oet de moond vaan de poet, gans volgeprop

 

Mam boog z’ch opzij; “goej mer achter d’ch jong in ’t water”.

“Dat dörf iech neet, daan gief die vrouw  m’ch ’n optater”

“Biste gek , die mevrouw is vaan stein ,kin z’ch neet vereure.

Goej noe mer debij ,veeg de munneke aof en stop mèt zeure”

 

‘DIE MEVROUW’ is in Mestreech bekind es eus MOOSWIEF

Steit al jaore en jaore oppe Mert ,oonberiekbaar en passief

Totdat ’t Vastelaovend is. Daan haange ze häör aon e tuike

De Vriethof is daan häör plaots mèt euverziech , dat vruike

 

De patrones vaan Vastelaovend  vierende Mestreechtenere

Loert vaan oet de huugte op hun neer en deit dat al te gere

Is zellevers geadopteerd door de Mooswijfkes vaan St.Pieter

Dus blijf vaan häör aof, aanders geve die d’ch op d’ne mieter

 

Ze heet z’ch eindelek  in ’t nui mage steke nao al die jaore

En neet  umdat VELDEKE KRINK MESTREECH geit verjaore

Mer zoe, mèt reste vaan mayonais,curry, sajze en unne

Kós  ech neet mie zoe veurgoon, um de Vastelaovend te runne

 

Patrones vaan de Vastelaovend,blijf zörge veur vievelevink

Zoe wie Veldeke es sjrijver doog en noe ziene Mestreechter krink

Blijf zörg drage veur Mestreech mèt zien eige cultuur

En neet es karikatuur vaan wie ’t waor,mer ech en puur

 

Daank MOOSWIJFKE en blijf nog hiel lang in eus midde stoon

Zoedat ‘veer blievend tege d’ch op kinne kieke’ en neet allein es veer oonderlangs d’ch goon…!

 Opajam

 

AWWERWÉTS..? 

Kint geer uuch nog ’t tillefoonapparaat rappelere mèt drejsjijf? De awwere oonder us- wee me dao-oonder ouch versteit- zeker. Hoorn vaan d’n haok pakke en juh. Oonder de drejbare sjijf stoonte nommers vaan  nöl tot en mèt de nege.D’ne wiesvinger in ’t gaat vaan de sjijf duie vaan de nul .Daan de sjijf drejje riechting  ’t ierste nommer vaan ’t totale nommer vaan – toen- zoen 4 nommers. Op die plek de sjijf loslaote en gedöldeg wachte tot de sjijf otomatisch- jeh zeker ,otomatisch- trökdreide nao de nul. En dat herhaole tot alle nommers aon de beurt waore gewees…. Wiste ’t tillefoonnommer neet kóste altied nog via e verkortnommer de PTT belle um dat op te vraoge. ‘N ganse etaasj in e gebouw  gebouw vol vruntelijke , miestal vrouweleke , “Waarmee kan ik u helpe?”, tillefonistes die  daan perbeerde d’ch wijer te helpe…….

En noe in 2019 en al wied daoveur.

Es me wèlt belle sjaart me nao de binnetes vaan ‘t  jeske, in  ’n tes vaan ‘t euverhumme, of wie de dames in hun kalbeske Ze sjnappe e rechhokeg apparaat dat z’ch dao-in bevindt. Ouch dat hoof noe ouch al neet mie en loupe ze al demèt in hun han um te veurkoume dat ze ,es ze soms gebeld weure, te laot zien mèt oppakke.. Oh nein wach, oppakke doge veer in euzen tied.D’n haok oppakke.  Allewijl loere ze op e sjermke , zien aon ’t nommer wat dao-op steit wee ’t is, duie op e knupke en hopsakee d’r kin gepraot weure f geleze.. Hóng eus ap-paraat thoes in de gaank aon de moer of stoond op e tillefoontáöfelke neve de roukstool, daan rinkelde dee door ’t hiel hoes . Weurste gewins aon d’n digitaoale, klink e geweldeg meziekske door de Groete staat , theaterzaol , winkel of bibliotheek. ’t Kin allemaol.

Noe belle ze (tillefonere) vaanaof eder plek. Oet eder ruimte in hoes. Vaanof t toilèt kin ouch mer in de mieste gevalle ligk de tes daan neet direk binne handbereik.Vaanoet ’t vleegmasjien, d’n oto of fietsentere…  Evels vaanoet de lèste drei meugelekhede is ’t gezeen vaanoet de veilegheid in ’t verkier ten STRENGSTE verboje te belle(tillefonere). Dit op straffe vaan ’n flinke boete!

Dat apparaat boe iech ’t heibove euverhad, boeste OUCH mèt kins belle, heet nog väöl mie meugelekhede en hèt daan ouch ‘SMARTPHONE’

Biste in gesprek en kinste neet op ‘ne naom koume of ’n gebáörtenis, num mer op, sjnap minstens  eine of twie , of drei, in ’t gezèlsjap nao dat apparaat- ligk toch op al ’t bijzèttäöfelke veur z’n neus neve z’n/häör tas koffie en gief nao get gesjravel mèt z’n vinger euver ’t sjermke ,’t antwoord! “Jao klop, dee of dat bedoelde iech….!” Zeet daan de vertèller.

Allemaol geweldeg. De techniek is alom aonwezeg.

Mer veer awwere- boe iech ouch touw behuur- zien dat allemaol in verwoondering aon.Veur us is dat hielemaol neet geweldeg.Veer wèlle dat allemaol wel kinne mer ’t korte termijngeheuge veurkump dat.Este de jonger generatie bezeg zuus in TGV-vaart mèt de dom links en de dom rechs euver dat sjermke  manuvrere um e meelke-zoe hèt dat- e mailke- zoe sjrijf me dat- oftewel beriechske in awwerwèts taol-gebruuk, versjikke mooste es awwere constatere:

GEEF MIECH MER ’T AWWERWÉTS COMMUNICERE MÉT D”N AWWERWÉTSE TILLEFOON BOESTE ALLEIN MER MÉT KINS BELLE,ZOONDER AL DEE POESPAS.

EN VEUR AL ’T AANDERE ;

OCH SJAOMP UUCH NEET VRAOG ’T AON E LID VAAN DE JONGER GENERATIE!!

Oeteindelek höbbe VEER ze op dees wereld gezat.

 Opajam

 

Naor Bove

Bron:  Opa Jam Gene Schoenmaekers, Paul Berben, Maurice van Asten

 

 Aonvaank