Veel van mijn verhalen op mijn site begint met een klein stukje in krant, weekblad of zoals nu op Facebook. Stefan Vrancken, Stefan is beheerder van de FB pagina Historia Traiecti ad Mosam. Regelmatig maak ik gebruik van zijn expertise en plaatst de door hem geplaatste stukjes onder de rubriek 'Wist Geer Dat ?'  Stefan duikt volgens 'Zicht Op Maastricht' regelmatig in de archieven om de Maastrichtenaar uit het verre verleden bijzonder te maken. Maar ook voor het uitzoeken van uw stamboom kunt u bij Stefan terecht.

Het verhaal gaat over de familie Prop die een kleine familie brouwerij heeft op de Bemelerweg in Maastricht (Scharn), het is echter geen brouwerij voor bier maar voor frisdrank met de naam kombucha, het is een frisse zoetzure (fris)drank met een beetje prik. Prop's Brewery maakt deze in 4 soorten; Appel-kaneel, Bergamot-kardemon met roze peper, Gember & citroen en Mango-sinaasappel & rode peper. Gemaakt met natuurlijke ingrediënten die voornamelijk lokaal worden ingekocht. Foto boven de 4 smaken van Prop's Brewery. Onderstaand verhaal gaat over de familie Prop

Prop’s Brewery: het begon allemaal in de Ruiterstraat in Wyck

Al een hele tijd dronk Stefan met veel plezier de kombucha van Prop’s Brewery, een familiebrouwerij die gevestigd is in Maastricht en sprankelende kombucha bereidt. Max Prop is de oprichter, en later is zijn zus Britt ingestapt. Maastricht zou geen dorp meer zijn als ik niet een familieconnectie zou kunnen ontdekken met de maker van al die lekkere kombucha, die niet zonder toeval onder meer geschonken wordt bij één van mijn favoriete restaurants in Maastricht: NOVO new dining.

Max Prop en Stefan zijn allebei nakomelingen van de Wyckenaar Mathijs Smael die in 1839 op 84-jarige leeftijd overleed, op dat moment woonachtig in de Kattenstraat. Mathijs leefde in een bijzonder interessante, maar ook zeer onrustige, periode in de geschiedenis van Maastricht. Hij werd in 1754 geboren in Wyck als zoon van de soldaat Jan Smael en Maria Helena Claire. Jan en Maria Helena waren niet getrouwd, maar hadden wel een langdurige relatie waaruit diverse kinderen werden geboren. Jan overleed reeds in 1760. Zijn liefje Maria Helena zou niet lang treuren, want reeds een maand later zou zij voor het altaar van de Sint Martinuskerk in Wyck staan met haar nieuwe geliefde, Christiaan van Rijsselt.

In 1780 trouwde Mathijs met de eveneens in Wyck geboren Anna Maria Scheffers, die in 1761 op tweejarige leeftijd wees was geworden nadat haar beide ouders bij een brand om het leven waren gekomen. Het huwelijk Smael-Scheffers was zeer vruchtbaar, en in 1787 werd hun zoon Jacobus Smael geboren, die een betovergrootvader zou worden van mijn oma Truus Caenen-Menten.

In 1794 werd Maastricht na een belegering door de legers van het revolutionaire Frankrijk veroverd en bezet. In 1795 volgde de officiële annexatie door de Franse Republiek, waardoor Maastricht een echte Franse stad zou worden, een unieke periode in de geschiedenis van de stad. Tijdens die Franse periode werd in 1797, op de dag voor Kerstmis, weer een kind geboren in het gezin Smael-Scheffers, een zoon die de namen Christiaan Gillis kreeg. Deze Christiaan Gillis Smael zou een betovergrootvader worden van Paulus Hubertus Prop, de overgrootvader van Max.

Ondanks het leeftijdsverschil van tien jaar hadden de gebroeders Jacobus (mijn voorvader) en Christiaan Gilles (de voorvader van Max) een bijzonder hechte band met elkaar. Zij woonden zelfs met hun gezinnen in hetzelfde huis in de voormalige Ruiterstraat in Wyck, en de diverse familieleden deelden lief en leed met elkaar. Op de afbeelding zien we de handtekeningen van Jacobus en Christiaan Gillis gebroederlijk onder elkaar staan onder een overlijdensakte uit 1859. Zij deden toen gezamenlijk aangifte van het overlijden van de vijf maanden oude kleinzoon van Jacobus, Jacobus Hubertus Smael genaamd. Deze handtekeningen zijn tastbare geschiedenis voor Max en mij. Onze voorvaderen die samen het papier van die akte hebben aangeraakt.

Op 5 mei 1814 werd namens de kersverse soeverein vorst (later koning) Willem I het militaire gezag over de vestingstad Maastricht overgenomen, waardoor Maastricht een Nederlandse stad werd. In het daarop volgende jaar 1815, op Kerstavond, overleed de inmiddels hoogbejaarde 𝘮𝘢𝘵𝘦𝘳 𝘧𝘢𝘮𝘪𝘭𝘪𝘢𝘴 van de familie, Maria Helena Claire, de gemeenschappelijke voormoeder Max en mij. Inmiddels was mijn voorvader Jacobus Smael in 1812 getrouwd met de ook in Wyck geboren Joanna Raemaekers, terwijl Christiaan Gillis Smael (de voorvader van Max) in 1822 in het huwelijksbootje stapte met de in de Heksenstraat geboren Petronella Walti. Jacobus en zijn Joanna kregen meerdere kinderen, waaronder Catharina Hubertina Smael (1818),  die een overgrootmoeder van mijn oma zou worden, en Petronella Hubertina Smael (1830). Ook Christiaan Gillis en zijn Petronella werden verblijd met meerdere kinderen, waaronder in 1826 Agnes Smal je leest het goed, met enkel een ‘a’).

Agnes Smal, de dochter van Christiaan Gillis Smael en Petronella Walti, trouwde in 1849 met de in Wouw geboren Jacobus Prop en zou zes keer moeder worden. Slechts drie van die zes kinderen zouden volwassen worden, de andere drie overleden als zuigeling. Mogelijk dat de laatste bevalling in 1862 haar fataal worden, want nog geen drie maanden later overleed zij in het ziekenhuis Calvariënberg in de Abtstraat, slechts 36 jaar oud. Haar oudste kind, Christiaan Gillis Prop (geboren in 1851, vernoemd naar zijn opa Christiaan Gillis Smael), trouwde in 1875 met Maria Schiepers, en zij werden de betovergrootouders van Paul Prop, de vader van Max. De jonge weduwnaar Jacobus Prop bleef niet lang alleen en vond zijn nieuwe bruidje in de naaste familiekring. Slechts vijf maanden na het overlijden van zijn echtgenote hertrouwde hij met een volle nicht van Agnes, de eerder genoemde Petronella Hubertina Smael. Op die manier werden de families van Max en mij weer extra met elkaar verbonden omdat de tweede echtgenote van Jacobus Prop een zus was van mijn voormoeder Catharina Hubertina Smael. Ook uit dat tweede huwelijk van de voorvader van Max werden diverse kinderen geboren.

Jacobus Prop en Petronella Hubertina Smael zouden in respectievelijk 1898 en 1905 overlijden, op dat moment woonachtig op het adres Ruiterstraat 15. Toen Mathijs Smael, de gemeenschappelijke voorvader van Max en mij, in 1839 voor eeuwig zijn ogen sloot in de Kattenstraat zal hij nooit verwacht hebben dat hij in de 21ste eeuw twee nakomelingen zou hebben die een Maastrichtse notaris en een Maastrichtse brouwer zouden zijn. En dat niet alleen, want hij zou onder meer ook een Maastrichtse advocaat (Jacquemain Sondeijker) en een financieel adviseur (Roger Mordang) onder zijn nakomelingen mogen rekenen. Jacquemain is een nakomeling van de in 1790 geboren Maria Agnes Smael (gehuwd met Paulus Sondeijker), terwijl Roger een nakomeling is van de in 1785 geboren Maria Helena Smael (gehuwd met Leonardus Tilman). Maria Agnes en Maria Helena waren ook kinderen van Mathijs Smael en Anna Maria Scheffers.

Op de afbeelding van Stefan Vrancken zien we op het bovenste gedeelte een fragment van de alleroudste kadastrale kaart van Maastricht (circa 1830). Op die kaart zien we de Ruiterstraat in Wyck liggen ("Rue des Cavaliers"), de straat waar het leven van de voorouders van Max, Jacquemain, Roger en mij zich afspeelde. De Ruiterstraat zou later plaats moeten maken voor de bouw van Hotel Maastricht (geopend in 1977), tegenwoordig Crowne Plaza Maastricht geheten. De naam 'Ruiterij' herinnert nog aan de verdwenen Ruiterstraat. Op het onderste gedeelte van de afbeelding zien we een deel van de Ruiterstraat in het jaar 1939.

BRONNEN:

Internet: Stefan Vrancken, FB pagina Historia Traiecti ad Mosam., Prop's Brewery Website 'Zicht Op Maastricht'