Dotremont II

(De Iezerköning II)

 

Als vervolg op de eerste bladzijde een aantal dingen uitgelicht, zoals de Nagant. Deze automobiel was erg belangrijk voor Dotremont, heel vaak kost het Dotremont moeite om bepaalde objecten bijvoorbeeld de laatste stoomlocomotieven van de NS te slopen. Niet zelden bewaart verschillende aangekochte goederen, zuiver uit piëteit voor het verleden, zodra er maar van enige historische waarde sprake is. De meer dan een halve eeuw oude Nagant P64, een antieke auto met hoog koetswerk en voorzien van koperen carbidlampen, is niet op een van de schroothopen terechtgekomen. Zorgvuldig met lakens afgedekt staat de Nagant volledig rijklaar in een van de bedrijfsloodsen opgesteld. Bij bepaalde gelegenheden doet deze vijftigjarige zelfs nog dienst.

De 'Nagant Liege' is gebouwd in 1909, het chassis uit Luik en de carrosserie in Aken, natuurlijk bij een kaiserlich-Königlich hofleverancier. De wagen heeft toen 7500 gulden gekost. aan het buitenwerk van het koetswerk gemonteerde versnellingen en remmen en de koperen carbidlantaarns. De coupe is ouderwets gestoffeerd, daar bevinden zich flesjes heerlijk reukwerk voor de dames, Dhr. Dotremont heeft vijf nieuwe buitenbanden door een franse fabriek laten vervaardigen. De oorspronkelijke eigenaar was baron de Selys, en tot 1932 heeft de oude barones  de wagen nog wel gebruikt. De heer Dotremont heeft de wagen reeds 18 jaar (artikel 14-06-1950). het is de enige auto van vóór 1910 welke in ons land nog normaal loopt. Er bestaat nog één oudere, maar dat is dan een museumexemplaar, dat men op een vrachtauto ergens naar toe rijdt en dan nog eens bij wijze van aardigheid gedemonstreerd wordt. Foto links is van 14-06-1950 uit het Limburgsch Dagblad.

Prinses Irene maakte er tien jaar geleden een ritje mee op Soestdijk, toen de trotse bezitter van het vehikel ten bate van stichting 1940-1945 met de Nagant een vijfhonderd kilometer tocht maakte van Maastricht naar Amsterdam  en terug. Bij alle familiefeesten komt de Nagant nog steeds te pas en derhalve vandaag ook. Keurig opgepoetst staat het aftandse vervoermiddel voor de woning van de jarige, die de Nagant nog niet voor vijf Cadillacs zou willen ruilen heel de dag te pronken. 

In 1950 reed dhr. Dotremont voor een weddenschap met enkele zakenvrienden met de Nagant van Maastricht naar Amsterdam en terug. Onderweg collecteerde de heren voor de blinden van Maastricht en de Stichting 1940-45. Vijf uur in de morgen was de calčche zonder paarden in Maastricht op het Vrijthof gestart. Na 18 jaar van rust en schijndood kwam de Nagant tot leven. Van louter dartelheid en herwonnen levenskracht stak de Nagant ter plaatse een dergelijke orgie van rood spetterende vlammen en inktzwarte roetwolken af, dat naar menselijke berekening de treurige resten van de luxe carrosserie inclusief de twee onschuldige carbidlantaarns en de levensblijde heer Dotremont alleen nog slechts van de 102 meter hoge St.Servaastoren geplukt kon worden. Nadat de nevel was opgetrokken hingen de mahoniehouten deuren nog in hun hengsels en had de volledige buurt met de doodschrik op hun gezicht alle ramen open bezet.

Het koele winderige weer begunstigde de tocht van de automobiel en er was overal grote belangstelling en velen hadden de heer Dotremont met sigaren en sigaretten moed ingesproken en goede reis gewenst.  In Nijmegen moest de politie er aan te pas komen om de menigte op een afstand te houden, in Arnhem werd men ontvangen door het comité "Parijs in Arnhem". Toen ging het door storm en regen door naar Soestdijk prinses Irene een kijkje nam in de Nagant. Om 6 uur arriveerde de Nagant in Amsterdam waar de Maastrichtenaren begroet werden door het bestuur van stichting 1940-45, in de Kalverstraat klonk applaus toen de wagen trots voorbij reed. De antieke auto doet mee aan de Kalverstraatfeesten en speciaal aan de campagne van de Stichting 1940-45.

Op woensdag 14 juni kwam hij om kwart over 11 samen de journalist Stef Kleyn in zijn 'luxe-auto Nagant 1909' aan op de binnenplaats van het Amsterdamse stadhuis, ze kwamen de burgemeester van Amsterdam d'Ailly een brief overhandigen van wethouder Godfroy met de hartelijke groeten en beste wensen van het Maastrichtse stadsbestuur. Omdat de burgemeester afwezig was nam zijn secretaris, mr. A.J. Ruys het schrijven in ontvangst en liet zijn wederkerige groeten en wensen vergezeld gaan van een boekwerk. De gasten kregen nog een vaantje aangeboden in de Amsterdamse kleuren en spelde hun het speldje op de revers, dat hen onderscheid als vrienden van Amsterdam.

Bij terugkomst van de tocht van 220 km heen en terug met een snelheid van ruim 30 km per uur kreeg hij een triomfantelijke ontvangst in Maastricht, waarna er een groot feest was in de Momus. De Nagant heeft zeven liter olie en 35 liter benzine nodig gehad om de gelukwensen over te brengen.

In november 1954 liep het volk uit om naar het bruidje en haar allerliefste te gaan kijken die in de koepelkerk  het jawoord gingen geven. Het was de dochter van 'iezerkeuning' Dotremont, Maddie, met Leon Bemelmans. Wat daabij opviel was dat het bruidspaar gereden werd in een bijzondere auto. De Nagant 1909, het paradepaardje vaan papa Dotremont.  Toen de bruidstoet voor de kerk aankwam gingen duizenden aanwezige door het politiekordon en gingen rond de auto met het bruidspaar staan. 

Via Paul Berben kreeg ik de foto rechts in mijn bezit, een andere vriend van Paul kwam deze auto, de Nagant van dhr. Dotremont tegen in een automuseum, gelukkig dacht hij aan Paul en Paul wederom aan mij, foto met toestemming van maker geplaatst.

Op de dashboard van de Nagant is een plaatje bevestigd met het type en chassis nummer, eveneens op het dashboard naast de plaatje is een rond plaatje aangebracht van de dealer 'AUTO-GARAGE CENTRAL MAASTRICHT '.

De tekst op het bordje bij de Nagant luidt; Belgisch Chassis, Duitse carrosserie, Nederlandse klant.

Een comfortabele stadsauto, maar de imperiaal op het dak van deze Nagant verraadt dat dit ook een reiswagen is, een auto voor lange afstanden. De chauffeur doet zijn werk deels in de open lucht, de familie - let op de wapen op de portieren - koestert zich in een met brokaat afgezet interieur. Communceren met de chauffeur gaat via een spreekbuis. Zoals bij veel auto's uit die tijd is de linker zijlantaarn voorzien van een groene band om de linkerzijde aan te duiden. In de scheepsvaart zit het groen overigens aan stuurboord, dus rechts. Deze uit 1909 stammenden nagant, de eerste auto van het merk die cardanaandrijving had, is nieuw geleverd aan een klant in Maastricht. Het plaat van de Maastrichtse dealer is nog op de auto aanwezig. De carrosserie is gemaakt in Aken. De auto is nooit gerestaureerd en staat nog in de originele lak.

De in het Belgische Luik vervaardigde Nagant staat bekend als solide en betrouwbaar. Nagant, van oorsprong een wapen- en machinefabriek, gaat eind 19e eeuw auto's produceren.

Eind jaren twintig wordt Nagant overgenomen door Imperia Excelsior.

Van de twee emaille bakjes onder de auto  met Maastricht op de achtergond en de Nagant op de voorgrond met de tekst H.E. Dotremont Maastricht is het niet bekend waarvoor ze gebruikt werden, asbakjes misschien, wie weet.

 

De auto, een Nagant werd nog gebruikt bij de opening van de Kennedybrug in 1968 door Prins Claus.

Naor Bove

Al evenmin tot schroot zijn verwerkt een aantal kanonnen uit de Napoleontische tijd en een grote collectie kogels en granaten, welke tijdens de belegeringen van Maastricht in 1793 door de Franse generaal de Miranda en een jaar later door de generaal Cleber zijn gebruikt.  de heer Dotremont wil er een soort vijfjaarlijkse traditie van maken,  krijgt Maastricht, wanneer ik tachtig jaar word,  zo vertelde hij. De kogels heeft de vroegere oud ijzer handelaar, thans een waar captain of industry.  Voor wie de handel, vroeger in kilo’s en thans in duizenden tonnen, een fascinerend spel gebleven is, verdeeld over diverse musea, o.a. Parijs, Luik, Brussel, Leiden, Naarden, Weert en uiteraard Maastricht.

Bij gelegenheid van zijn 75ste verjaardag op 6 april 1960, schonk Dhr. H.E. Dotremont de stad Maastricht een historisch kanon met kogels. De Gemeenteraad besloot in zijn vergadering van 3 mei 1960 tot aanvaarding van deze schenking. Door Burgemeester en Wethouders werd als plaats voor dit kanon aangegeven het grasperk van het Waldeckpark aan de Cannerweg nabij het lunet (een zogeheten verdedigingswerk buiten de walmuur, genaamd ‘Drenthe’).

Het kanon werd geplaatst op een van baksteen opgetrokken sokkel van 60X75X45 cm, waarop een hardsteen gekapt bovenstuk, waar het kanon in ligt. Het gietijzeren kanon is 3 meter lang en de grootste doorsnee is 60 cm. Op de achterkant van het kanon zijn vier getallen zichtbaar te weten. NL34 (vermoedelijk het 34ste Nederlandse kanon dat gegoten is) 1810 (vermoedelijk jaartal van aanmaak) 2590 ( vermoedelijk gewicht van het kanon) 0 ( betekenis niet te achterhalen), enkele dagen voor de opening heeft zich terplekke nog een ongelukje voorgedaan waardoor de vuurmond van de sokkel werd weggedrukt.

Artikel links is van 20-04-1960 uit de volkskrant.

'Geluk doorgeven'

Eveneens schonk dhr. Dotremont brons voor het bevrijdingsbeeld op het Koningsplein, en het Mariamonument met de vijf bisschoppen op de Wilhelminasingel zou waarschijnlijk zonder zijn steun er niet zijn gekomen. Op 17-11-1953 verscheen in het Godsdienstig/Staatkundigdagblad het volgende art. 'Voor voltooiing van het Mariamonument. De beide ontbrekende heiligen St.Hubertus en St.Lambertus zullen de laatste bisschoppen zijn waar het Maastrichtse Mariamonument reeds langer dan een jaar wacht, zullen spoedig hun verblijf in Maastricht kunnen kiezen. De voorspelling gezien de enorme drukte op de eerste dag van de muziekfeestweek "Famiclo", die zaterdag in de voormalige Dominicanenkerk werd geopend en t/m 22 november zal duren. Reeds zaterdag brachten de Maastrichtenaren een aardig bedrag bijeen om de beide heiligen 'vrij' te kopen. De voorzitter van het werkcomité tot het oprichten van een Mariamonument, pastoor E. Tilmans sprak de wens uit, dat Maastricht Sint Hubertus en Sint Lambertus de komende week aan een pas met visum zal helpen opdat zij van de ijzergieterij te Haarlem naar de bisschopstad Maastricht mogen vertrekken. Pastoor Tilmans dankte in zijn openingstoespraak zeer speciaal de gulle Maastrichtenaar de heer Dotremont, die bij de oprichting van het monument met zijn grote financiële steun het comité te hulp was gekomen en ook nu klaar stond om de "paskosten" gedeeltelijk voor zijn rekening te nemen. Als bewijs van dankbaarheid overhandigde pastoor Tilmans de milde gever een fotoalbum, vol met fraaie afbeeldingen van het monument.

Verder heeft dhr Dotremont een aantal kanonnen die her en der verspreid over Maastricht staan geschonken, hij schonk een grote wagen aan het toenmalige woonwagenkamp die tot kapel werd ingericht. Hij nodigde tientallen 'gebrekkige' mensen uit België ieder jaar uit voor een dagje plezier.

Als monumentencomité's met financiële moeilijkheden kampte dan wiste ze naar wie ze konden gaan, de heer Dotremont hielp.

Foto links is van RHCL, foto rechts is uit 09-12-1954 van het Limburgsh Dagblad

Naor Bove

In 1938 was het Dotremont die het weg materiaal kocht van de tramlijn Maastricht-Vaals van de LTM met inbegrip van het grote ijzeren viaduct door het dal van Gulpen. De laatste sporen van het met zoveel vreugde begrote lijntje, dat helaas niet rendabel bleek zal hiermee verdwijnen. De Fa. Dotremont die zowel voor de opruiming van het wegmateriaal zal zorgen, als voor het afbreken van de viaduct in Gulpen.

De inspectie van de spoorwegen en de chefs van Wylre, Valkenburg en Maastricht, de treingeleider en de machinist kregen in 1939 wel een zeer bijzonder werkje op te knappen, namelijk den uittocht te verzorgen van de Vaalser tram. Eigenlijk was dit een uitvaart en een feeststoet tegelijk. een uitvaart omdat het de laatste tocht was van de Vaalser tram, die gelukkig de toestemming van de N.S. kreeg om via hun spoorlijn de laatste tocht mocht maken. De weg waarlangs de stoet vertrekt om 10.25 uur en gaat via  Wylre over Valkenburg en Meerssen naar de eindbestemming Maastricht. Het was wel triestig, maar het was toch ook een feeststoet, dhr Dotremont bleek er tenminste wel mee ingenomen, want hij liet de Garratlocomotief, die de leiding had van de reis schitterend door de alom bekende firma M. Frissen-Pieters van de Wolfstraat met bloemen en planten versieren, terwijl de kleinere locomotieven, waartegen de reizigers voorheen 'koffiemolen' zeiden, in vlaggentooi gestoken werden.

De wagons voor personen en goederenvervoer werden eveneens bevlagd en in de bloementjes gezet, en aldus uitgedost werd het zonderling transport door een locomotief van de Spoorwegen behoedzaam naar Maastricht gesleept. De fotograaf en de filmoperateur kwamen er aan te pas en in valkenburg na een voorspoedig vertrek vanaf Wylre was de lange trein van meer dan dertig wagens, zelfs een vreemdelingenattractie. Aan bekijks heeft het trouwens heel de reis, en vooral aan 't eindpunt niet ontbroken. Op maandagmorgen om 11.20 uur kwam de 400 meter lange trein onder de perronoverkapping aan. Er stonden enkele buschauffeurs van de L.T.M. die het overleden materiaal van het Vaalser lijntje een laatste groet brachten door de pet in de hand te nemen. De inmiddels overleden heer Harry Schreuders verzamelaar van alles wat maar te maken heeft met de L.T.M.  en herinnert het zich nog goed. " De bussen kwamen voor het  eerst in 1937 naar Zuid Limburg en luidden het einde in van het tramtijdperk. Op 3 juli 1939 reden de laatste trams achter elkaar naar oud-ijzer handelaar Dotremont in Maastricht. Het was op 3 juli, toen al het personeel op het perron in maastricht de locomotieven en tramstellen, versierd met vlaggen en bloemen, met de pet in de hand de laatste groet gaven. Er waren erbij die tranen in de ogen hadden. Het was ook zo'n mooie tijd". Gevonden op de FB pagina Tramlijn Maastricht/Gulpen/Wijlre/Vaals

De genodigden die de plechtigheid van het begin tot het einde hadden meegemaakt, waren in de wachtkamer eenige oogenblikken de gasten van dhr. en mevr. Dotremont, tijdens deze plechtigheid werden locomotieven en wagens onder niet geringe publieke belangstelling naar het emplacement van de firma Dotremont gerangeerd. Het is fout om te denken dat het emplacement van dhr Dotremont een laatste rustplaats zou zijn. Het materiaal zal van hier verhuizen naar alle windstreken, om productiever werk te doen, dan er tot nu toe te verrichten was.  Foto is van 04-07-1939 uit de Maasbode.

Dhr Dotremont eind dertiger jaren op de viaduct in Gulpen, gevonden op FB pagina Tramlijn Maastricht/Gulpen/Wijlre/Vaals . Laatste reis stationsplein Maastricht (RHCL).

Bron: Delpher Kranten. Beeldbank RHCL

Naor Bove

eine terök